31.01.2017 Views

AMLQuechua-Dic

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Buy Now to Create PDF without Trial Watermark!!<br />

cuerno 812<br />

cuerno. s. Waqra.<br />

cuerpo. s. Anat. Ukhu, uju.<br />

cueva. s. Mach'ay.<br />

cuidado! interj. Paqtataq!<br />

cuidante. adj. Rikuq, qhawaq,<br />

waqaychaq. Pe.Aya: jawaq. Ec:<br />

kawa.<br />

culebra. s. Zool. Mach'aqway, amaru.<br />

Pe.Aya: machaway. Bol:<br />

machaqwa. Ec: machaway.<br />

culpable. s. adj. Huchayuq,<br />

huchasapa. Arg: uchallikuj. Bol:<br />

juchayuj.<br />

culturizar. v. Runayachiy,<br />

yachaytarpuy.<br />

cultura. s. Yachaytarpu.<br />

cumbrera. s. Arq. Toqmo, marka.<br />

cuna. s. Tankana, k'iraw.<br />

cumbrera. v. Quim. Antachay.<br />

cura. s. Rel. Neol. Yaya, tata, tayta.<br />

curable. adj. Hanpinalla.<br />

curado,-da. s. adj. Hanpisqa.<br />

curandero,-ra. s. Hanpikamayoq.<br />

hanpiq. || Neol. maych'a mediko. ||<br />

Espiritista: paqo. Pe.Anc: hanpeq.<br />

Pe.Cay. anpikuq. Arg: anpej. Bol:<br />

janpiri. Ec: janpij, yachij.<br />

curar. v. Hanpiy. || Mejorar la calidad<br />

de una bebida, agregando<br />

otras sustancias.<br />

curarse. v. Hanpikuy.<br />

curativo,-va. adj. Hanpi.<br />

curva. s. Geom. Q'enqo. Sinón:<br />

llink'u.<br />

curvar. v. Q'enqoy, llink'uy.<br />

curvear. v. Q'enqoy. Ec: kinkuna.<br />

cutis. s. Anat. Aychaqara.<br />

cuye. s. Zool. (carvia cobaya Schr).<br />

Qowe.<br />

¿cuyo,-ya? pron. Interrog. ¿piqpa?<br />

¿peqpa?<br />

CH, ch. Cuarta letra del abecedario<br />

y tercera letra de las consonantes.<br />

Su nombre es «che», su grafía es<br />

doble, representa un solo sonido<br />

de articulación predorsal,<br />

prepalatal, africada y sorda.<br />

Ejem. mucho, moche. (R.A.E.).<br />

chacal. s. Zool. (Canis aureus<br />

Linneo). K'ita alqo.<br />

chachalaca. s. Zool. (Ortalis gutata<br />

Spix). Manaqaraku, manaqarakuq.<br />

manakaraqo. Ave de la región<br />

selvática.<br />

Chachani. s. Geog. Chhachhani: del<br />

aymara varonil, valeroso. Cerros<br />

nevados al N.O. del volcán Misti,<br />

Arequipa, Perú, a 6,075 m.s.n.m.<br />

chacla. s. Bot. Chaqlla.<br />

chacra. s. Agr. Chakra. Pe.Jun:<br />

chakla.<br />

chala. s. Agr. Chhalla. Pe.Aya:<br />

CH<br />

panja, panka.<br />

chaleco. s. Neol. Chiliko, chiliku.<br />

chalona. s. Alim. Ch'arki, ch'alqe.<br />

chambón. adj. Loqhenchu. Bol:<br />

chaypa.<br />

chamiza. s. Kharu, Ch'aphra.<br />

chamuscarse. v. Qoqomay, q'aspay.<br />

chancear. jugar de manos. v.<br />

Pukllayay.<br />

chancar. v. Saqtay, takay. Arg:<br />

chomekay.<br />

Chanchán. s. Geog. Hist. Gran capital<br />

del Imperio preinka, de la<br />

cultura de los Chimú, ubicada<br />

cerca a la ciudad de Trujillo,<br />

departamento de La Libertad,<br />

Perú.<br />

chancho. s. Zool. (Sus scrofa<br />

Linneo). Khuchi. || Chancho del<br />

monte: (Tayassu tahaku). Neol.<br />

Monte khuchi.<br />

chancro. s. Méd. Wanthi.<br />

chapotear. v. Wayt'aykachay.<br />

Created by eDocPrinter PDF Pro!!

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!