Couperus ' Komedianten' en het Rome van Domitianus - Tresoar

264
novelle ‘De verborgen bron’ (1950) spelen
het mythologische verhaal van de nimf Arethusa
en het motief van de dryade een rol.
Volledigheidshalve moet ik nog de roman
‘De Ingewijden’ (1957) noemen, die als motto
een citaat van Pindarus heeft: ‘Gelukkig
hij, die ingewijd is. vóór hij onder de aarde
gaat, want hij kent het einde van het leven
en het door Zeus gezonden begin’, een zinspeling
op de inwijdingsrituelen in de tempel
van Eleusis. De twee godinnen, die in Eleusis
vereerd werden, Demeter en Persephone, zijn
het onderwerp van een studie die een van de
hoofdpersonen uit het boek. een leraar in de
klassieke talen (alweer!), aan het schrijven
is. Het ‘aardse’ bestaan, dat voor deze moeilijklevende
intellectueel eigenlijk een onbekend
gebied is (met name de mogelijkheid
tot een zich telkens herhalende innerlijke
wedergeboorte) heb ik trachten op te roepen
via de lotgevallen van een aantal reizigers uit
de westerse welvaartswereld in het pas uit de
burgeroorlog herrezen arme Griekenland van
de vijftiger jaren. In die roman speelt actuele
problematiek een duidelijker rol dan in mijn
andere werk.
Samenvattend zou ik kunnen zeggen: bepaalde
aspecten van de Griekse en Romeinse
Oudheid horen zozeer thuis in mijn voorstellingswereld
en zijn voor mij zó geladen met
betekenis, dat zij als vanzelf in mij opkomen
en gestalte krijgen in wat ik schrijf. In dit
opzicht ben ik nog een produkt van ‘ouderwetse’
opvoedingstradities. Ik betreur het,
dat veel van die vorming verloren is gegaan
en nog steeds overboord gegooid wordt; niet
uit elitaire opvattingen, maar omdat m.i.
menselijke emancipatie niet volledig kan zijn
/onder (enige) kennis van de klassieken. Ik
wil echter geloven, dat het meest waardevolle
behouden blijft, zoals ook in de vroege,
‘donkere’ middeleeuwen, en herontdekt zal
worden.