Couperus ' Komedianten' en het Rome van Domitianus - Tresoar

238
maar een jongen lijk Paris, die was lijk een
donkerblauwe grot, waarin je aarzelend binnenschrijdt
en je bent op de duur lijk een
vleermuis die het gehoor verloren zou hebben
en je wordt de wanden niet meer gewaar,
maar je hoort toch het dof geruis van
een verre waterval en je gaat verder gestuwd
door het mysterie dat je drijft.’ 16
Zo hier en daar vinden we dan nog een
enkele verwijzing naar Homerus, maar niet
van evenveel belang als in de tot dusver genoemde
voorbeelden.
In Mi chiamamo mimi’: ‘Ik was enkele jaren
meer afwezig geweest dan Odysseus maar
niemand wachtte mij en het bed was niet
meer hetzelfde. Er was geen Penelope om me
listig vragen te stellen.’ (p. 334).
In ‘José es Espanol’ uit ‘Mijn vriend de
moordenaar’; ‘Homerus heeft in de Ilias voor
alle tijden gewezen op het feit dat aan tafel
alle tegenstellingen, alle verschillen tussen de
mensen worden uitgewist: dat zelfs de droefheid
om een zoon die gedood is moet wijken
voor de noodzaak het lichaam te voeden.
Zelfs Niobe, die haar twaalf kindren zag sterven,
hield op met wenen en zette zich aan de
dis. 17 (p. 73).
In ‘Het paard Ugo’: In de keel, dacht ik, of
in het hart — maar waar ligt dat? - in ‘het
weke des buiks’ zoals mijn vertaling van de
Ilias zei.’ (p. 15).
In ‘Harmageddon’, bij een beschrijving van
een bijzondere vrouw uit een kleine Amerikaanse
gemeenschap op Moon Island: ‘Zij is
niet alleen onze Juno, ze is onze Cassandra,
maar ze voorspelt alleen misère voor zichzelf,
niet voor anderen, en zo bekwaam is ze
in haar functie dat de ellenden ook werkelijk
op haar neerkomen in een ‘onafgebroken
reeks.’ (p. 32/33).
In ‘De oudste zoon past de ik-figuur, zoals
vaker bij Gijsen, zijn lectuur toe op het dagelijks
leven, in dit geval zijn huiselijk leven,
waar een excentrieke oom het object van de
verbeelding is: ‘dan bekeek ik hem, alsof hij
Odysseus was, die in lompengewaad in zijn
eigen huis neerzit onder het geschimp der
vrijers, wachtend op het ogenblik om zijn
flarden af te werpen en stralend van kracht
zijn woning te bevrijden van de indringers.’
(p.13).
In ‘De parel der diplomatie’ wordt aan de
klassieken een handelwijze tegenover de
vrouw ontleend: ‘maar uit de retorica had hij
de raad van Agamemnon onthouden:
‘Wees hard tegen een vrouw. Zeg nooit te veel.
Zeg wat gezegd moet worden, zeg ’t en zwijg.’
(P. 138) 18
In ‘De lange nacht’: ‘En later zou Benoni
Leo’s hart doen smelten door erop te wijzen
hoe Leo’s moeder zich niet anders had gedragen
in de banale veranda van haar huis dan
de Homerische gastheren die Odysseus onthaalden.’
(p. 53). Leo’s moeder had Benoni
nl. ontvangen op een wijze die ervan uitging
dat een bezoeker eerst en vooral gevoed
moest worden en zij was aan komen zetten
met allerlei versnaperingen.
In ‘De lange nacht’: ‘Uit de vertalingen der
antieke schrijvers was hem slechts één verwarrende
volzin bijgebleven, de woorden die
een held tot zijn vrouw richtte: Toen heb ik
U den maagdengordel ontbonden.’ 19 (p.
17).
In ‘Terwille van Leentje’: ‘Zij had daarbij
grote bolle ogen, de ogen van Hera boôpis,
de godin met het koeiegezicht uit Homerus.’
(p. 129).
Ovidius
Aan het ve rhaal ‘De boom van goed en
kwaad’ uit de bundel ‘Mijn vriend de moordenaar’
gaat een citaat uit de Metamorphoses