Couperus ' Komedianten' en het Rome van Domitianus - Tresoar

224
nog eenzijdig. In r. 3 is het onduidelijk wie zich nu van wie verre houdt. Het meest voor de
hand liggend is zelfs dat Apollo degene is die ‘zich steeds ver van hem gehouden had’, maar het
blijkt toch omgekeerd te zijn. Marsyas durft de confrontatie met Apollo’s ‘streng wijzende
hand’ niet aan, noch de grens te aanvaarden die zelfs uit zijn eigen fluitspel klinkt. Ook die
grens is natuurlijk een apollinisch moment. De confrontatie met de god brengt in het sextet de
ommekeer, er is dus een volta. Terloops dit: evenals in het voorafgaande sonnet (I 3) ziet
Vestdijk af van het gangbare centrale deel van het verhaal. Nu ontbreekt de wedstrijd tussen de
lierspelende Apollo en de fluitspelende Marsyas.
Apollo is een werkelijk kunstenaar, immers ‘vertrouwd ook met de diepste kunst’naarskwalen’.
Toch wordt de confrontatie een katastrofale clash. Marsyas is bezoeldeld, en om zichzelf te zijn,
volledig kunstenaar, moet hij sterven door zijn huid uit te trekken.
Opmerkenswaard is de tegenstelling met III 5, Augias, de man wiens stallen door Herakles
krachtdadig van alle mest zijn gereinigd, wat ongetwijfeld een vooruitgang van de civilisatie was,
‘Maar híj was aan die geur gehecht als aan
Zijn eigen huid, die óok niet zind’lijk was,
Maar die hij daarom nog niet schoon liet boenen
Door vreemdelingen’.
Augias is geen kunstenaar, maar blijkbaar hebben gewone mensen ook recht op hun eigen leven.
De verleiding is groot de bespreking sonnetsgewijs voort te zetten. Immers de relatie tussen I 4,
Marsyas, en I 5, Prometheus, is interessant.
Prometheus
Hij leerde hun van alles: spreken, tellen,
De landbouw en het nut van ’t hemelvuur,
En hoe men vogelstrikken op moet stellen,
En hoe men strijdt en rechtspreekt en bestuurt.
Toen, door hun domme vragen aangevuurd,
Liet hij hun zien hoe zich de mensch kan kwellen:
Hij hing zich aan de rotswand, met als buur
Een gier, die ied’re ochtend toe kwam snellen.
Na zeven dagen, zoo had hij geoordeeld,
Moest hij ontketend worden, en dan kwamen
Zij allen aan de beurt om ’t na te doen!
Hij hing drie maanden voor hij stierf: een voorbeeld,
Waaraan zij allerhevigst aanstoot namen,
Maar dat men nu nog navolgt, net als toen.