Couperus ' Komedianten' en het Rome van Domitianus - Tresoar

de dagelijkse regelmaat verstoord door het
overlijden van mijn grootvader. Ik was niet
erg onder de indruk. Mijn vaders vader
bracht slechts een bepaalde portie familiaal
gevoel teweeg. Op de dag van de begrafenis,
die in Groningen plaats vond, fietste ik bijzonder
landerig naar school, sneu, omdat ik
geen vrij had, ernstig, want dat hoort, als je
grootvader begraven wordt.
De les was gedaan. Ik zat in mijn bank en
Leopold stond in het gangpad. Hij boog zich
voorover.
– Wat is er aan de hand?
– Mijn grootvader is dood, mijnheer.
Hij maakte een onbeschrijflijk lief gebaar en
ik was voor het eerst bedroefd om mijn
vader, die doende was de zijne te begraven.
Een lichte voorjaarsdag werd onverhoeds één
van de naarste van mijn jeugd. In het pad
tussen banken en muur stond Leopold tegenover
me. Achter hem langs liepen de jongens
de klas uit. Leopold luisterde naar mij. Eensklaps
vertrok zijn gezicht tot rampzalige
woede. De jongens stoven opzij. Leopold
was verdwenen, zonder een woord. Ik ben
als een geslagen hond naar huis gegaan en
heb onwillig verslag uitgebracht aan mijn
moeder, want die had er mee te maken.
Toen ik op een avond de kamer binnenkwam,
toonde zij mij een drukwerk met een
gedicht van Leopold erin. De inhoud deed
niet terzake. Dichters stonden niet hoog aangeschreven
en deze eerst recht niet, want
via-via wist mijn moeder, dat Leopold in zijn
familie voor een onmogelijk mens gold. Nu
moest ik over dat gedicht naar Leopold; die
attentie zou hij waarderen en daarmee was
dan een relatie geschapen. Boodschappen
aan derden waren in mijn leven onontkoombaar
als natuurverschijnselen, maar ditmaal
weigerde ik. Kort daarna deden mijn moeder
en ik een gele enveloppe bij Leopolds huis in
de bus. Toen hij daar echter niet op reageerde,
moest ik ernaar vragen. In zekere zin had
209
mijn moeder haar inlichting binnen: de familie
had gelijk. Ik wist niet hoe het ooit weer
goed moest komen tussen mijn leraar en mij.
Lange tijd dacht ik ’s avonds: weer een dag
verder ‘er’ van af.
Tegen Pasen vertelde Leopold, dat hij naar
Griekenland zou gaan, drie weken nog wel.
Dat betekende voor ons de eerste week na de
vakantie: Grieks-rector-sec. We hadden meelij
met onszelf: dat de rector ons mende met
een opzetteugel, maar eigenlijk was de schrik
gesleten. Meer en meer klonk het afgebeten
‘goed’ door de klas. Toch werd Leipi bij zijn
terugkomst met vreugde begroet. Hij was
bruinverbrand. Wij bedelden om een verhaal
voor de les begon. Leopold lachte, die gewende
geluidloze lach, bij de herinnering aan
een tocht buiten de stad. Het pad liep langs
de droge bedding van een rivier, maar het
was zó onbegaanbaar, dat het hem beter had
geleken op de rivierbodem zelf verder te
wandelen. Een geluid had hem doen opzien:
ongemerkt was hij midden in de stad geraakt
en de mensen op de kaden riepen naar hem
daar beneden.
Leipi vertelde niet vaak, maar hij illustreerde
het Grieks, bijvoorbeeld katalambano, dat is
kip-ik-heb-je. Leopold haalde zijn sleutelbos
uit zijn zak, hield die met de linkerhand
omhoog en reikte alvast met de rechter naar
de grond. De sleutelbos viel, de rechterhand
ving, de linker er pats bovenop, kip-ik-heb-je.
Of: een vrouw, die boven woont en het huis
niet mag verlaten zonder dat de man beneden
het gedoogt, zit achter een deur met een
dot. Zo’n antiek slot tekende Leipi met krijt
op de binnen- en buitenkant van onze deur
naar de gang. Een andere maal verscheen er
een berglandschap op het bord. De soldaten
sliepen als nietige stippen in een vallei. De
bergen waren hoog en Griekenland heel ver.
Toen nam Leopold de wis en met een veegje
rook, kringelend uit het dal omhoog, was de
rust van de nacht voorbij. De vijand loerde,