Couperus ' Komedianten' en het Rome van Domitianus - Tresoar

312
Enkele opmerkingen hierover: het getal
1000 werd gezien als een nieuw begin, in de
oude notatie voorgesteld door het fallussymbool,
op de moderne manier door een
alpha met een diacritisch accent: 1 A.
In het vierkantsmodel zien we hoe het getal
vijf als sleutel van Saturnus een centrale
plaats inneemt. Alle sommen van drie termen
door het midden geven het getal 15. In
het driehoeksmodel zien we hoe de vorm van
de hoekletters direct geïnspireerd
is op hun plaats in de figuur. De
oude letter ƒ neemt de centrale plaats in,
en geeft met de andere centrale symbolen
en het getal van de chaos: 666,
waardoor de draak ingekapseld zit ‘m het
ordebrengend systeem. Het vestigen van een
nieuwe orde moet altijd worden voorafgegaan
door het doden van de mythische
draak. Complementeren we de generatio met
het symbool voor 1000, de fallus, dan hebben
we het getal van de vrouwelijke maancyclus,
28.
De Ariadne-mythe is dus gebouwd om het
oude schema van het Griekse alfabet, dat
later werd vereenvoudigd tot de 24 ons op
school geleerde letters van de Alexandrijnse
canon. Dit alfabet is dus een thematische en
constructieve drager voor de roman Erwin,
die als hoofdonderwerp de literatuur heeft.
In canons en opsommingen in het boek
wordt met dit alfabet geteld, en de eerste en
laatste zinnen laten met hun initialen een
alfabetische aftelling zien. Het is overbodig
in te gaan op de literaire conventie die het
getal 24 sinds HOMERUS heeft, en op het
gebruik daarvan in Erwin.
Het aantal alinea’s van Erwin, 3 x 24 = 72,
suggererend het jaar (19)72 (terwijl de vijf
delen en tien hoofdstukken de vijfde dag van
de tiende maand van dat jaar suggereren), is
eveneens zowel als numerieke compositie en
als literaire conventie interessant. Dit getal is
het dubbele van het volmaakte quadraat, en
laat ook de dubbele vereniging van het mannelijke
en vrouwelijke principe zien:
72 = 2 x 36 = 2 3 . 3 2
In de Bijbel komt dit getal dikwijls voor. Er
zijn 72 vertalers van de Septuagint, 72 missionarissen
volgens LUC AS en de doornenkroon
van de Verlosser had 72 doornen. De
72 pijnen van Erwin komen overeen met de
72.000 zenuwen in het menselijk lichaam die
de Hindoes telden. Natuurlijk willen wij geen
uitputtende behandeling van ons eigen
bouwwerk geven en hebben wij hiermee
slechts enkele aanknopingspunten aangereikt.
Was de structuur van Erwin regelmatig, statisch,
star en symmetrisch als een klok, als
de afgemeten maten van een uitvaartmars,
ons volgend boek Michael van Mander, laat
uitwendig een barokke, asymmetrische figuur
zien, omdat het thema de maniëristische
schilderkunst is, die evenwel juist verkregen
wordt door de strengste en meest onverbiddelijke
toepassing van de tetractys en de
edelste verhouding.
Pythagoras wordt, zoals eerder gezegd, een
tweede Prometheus genoemd. De echte Prometheus,
die het vuur uit de hemel stal, en in
navolging van Hephaistos de eerste menselijke
artifex was, staat centraal in het mythologisch
apparaat van Michael van Mander. De
kunstenaar (en net zoals Erwin de opleiding
van een schrijver behandelt, gaat Michael van
Mander over de opleiding van een schilder)
zal in de microcosmos van zijn kunstwerk de
macrocosmos van de Demiurg imiteren, naar
het voorbeeld van de mythische Prometheus
die Hephaistos imiteerde.
Om zijn compositie in de meest ideale verhoudingen
op te delen, liet hij zich inspireren
door een model dat zijn onderwerp optimaal
van dienst kon zijn. PHILOLAOS had
gezegd dat qualiteit en kleur, zoals het de
natuur laat zien, in het Pentagon hun oorsprong
vinden. Het Silus Pythagorae, ge-