PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

cimli kitaplardan biridir. Orijinal olmas ı hasebiyle gerçekten hür dü şünce vemetodla yaz ılmışt ır. Pezdevrnin Usulü buna göre daha çok teknild yani klasikbir eser tarz ında yaz ılmış olduğu halde Sarahsi Usulünü daha serbest bir metodlayazmış ve muhtemel itirazlar yap ıp cevaplar vermi ştir.Eserin önemine binaen muhtevas ı ve plan ı hakkında bir fikir verebilmekiçin genel ba şlıkları zikretmeyi gerekli buluyoruz.Genel ba şlık olarak kitab ı bablara ve bablar ı da fas ıllara ayırmıştır.Ön sözünde kitab ın yaz ılmas ının sebebini anlatırken "Muhammed b.Hasanınkitaplarını şerhedince, onlardan iktibasta bulunacaklara bu kitaplar ınşerhlerinin hangi esaslara göre yap ıldığım anlatmak istedim ki böylece esaslar ıö ğrenmekle fen meselelerde gerçe ği anlamalarına yard ımcı olsun ve fen meselelerianlat ırken vaki olan yanl ışları bulmakta kendilerine bir rehber bulunsun.Zira esaslar say ılacak kadar azd ır, hadiseler ise çoktur" demi ştir. Bundansonra birinci babda -ama müellif bir, iki diye bablar ı ayırmamıştır- emir, onuntarifi, kısımları, kaç türlü manaya geldi ği, zamanla alakas ı ve zaman ın fıkhagöre nevileri, emredilenin hükmünün neyi gerektirdi ği anlatılır. İkinci babdanehiy (yasaklama), tarifi, neyi gerektirdi ği, nevileri ve bu bab ın içinde "esbabuşşerayı" adı altındaki fas ılda hükümlerin sebebleri ve illetleri anlat ıldıktansonra üçüncü babda "hitap s ıgaları" ki bunların içinde umum, husus, mü ş-terek, muevvel, mucmel ve onlar ın lâfızları ve hükümleri de alınır. Dördüncübabda fukahan ın kullanışına göre hitap s ıgalarında geçen zâhir, nass, mufesser,muhkem, mü şkil, hafi, hakikat, mecaz, sarih, kinaye bunlar ın tarifleriçe şitleri ve hükümleri anlat ıhr. Be şinci babda arapçada kullan ılan edatlar ınfakihlere göre manalar ı ele ahnır Altıncı babda nass ile aç ıkça sabit olan hükümler.Yedinci babda şefi delilin kitab, sünnet, icma ve k ıyas olarak ayr ıhpher birinin hükümleri, şart ve rükünleri. Sekizinci bab haberi ahad hakk ındakiihtilaflar ve herbir taraf ın delilleri, şartlar ı, ravilerin durumlar ı ve bununlasabit olan hükümler Dokuzuncu bab nesih, tarifi, çe şitleri, icma ve k ıyaslanesih yap ıhp yap ılmayaca ğı ve fakihlerin ihtilaflar ı, Onuncu bab peygamberinfiillerine aittir. Seri hükmü aç ıklamadaki yolu, ictihad ı, bizden öncekilerinşeriat ı, sahabeyi taklid. Onbirinci bab k ıyas, cevaz ı, şartlar ı, ihtilaflar ı,rükünleri, hükmü, istihsan, istishab, tarifleri, şartlar ı. Onikinci bab tercih,hükümler ve deliller aras ında tearuz ve onlar ın çözümlenmesi. Onüçüncü balohükümlerin kısımları, sebeb, illet, şart ve alametleri ve çe şitleri. Ondördüncühah insan ın lehine ve aleyhine sabit olacak hükümlere ehliyeti, sorumlulukve mükellefiyeti, bunu tam veya eksik olarak kald ıran sebebler, şartlara dair-dir. Ba şı : I Lıı ...ı...4-1Sonu: (.1i 14193