PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

ayrık harflerinin manalan kendilerinden anla şılmamakla beraber,Allah da onlardan neyi kasdetti ğini bildirmemi ştir. Neyi kasdetti ğiniAllah' ın kendisi bilir.Aynı şekilde görünü ş manaları, yaratan, yarat ılana benzeten ayetlerinlafızlarımn sözlük manalanıun anla şılmas ı imkans ızdır. ÇünküYüce Allah, el'den, göz'den ve yer'den ve yarat ılana benzeyen her şeydenmünezzehtir. Gören ve i şiten olduğu halde hiç bir nesne O'na benzemez.şan', bunlardan neyi kasdetti ğini aç ıklamamıştır, neyi kasdetti ğini kendisibilir. Muteşabih hakkında ilk müslümanlar ın (Selef) fikri budur.Onlar bunlar ı bilmeyi Allah'a havale ederler, onlara inamrlar ve onları206 yorumunu yapmaya çal ışmazlard ı. Sonraki müslümanlar ın fikrine gelince,bu ayetlere sözlük (görünü ş-zâhir) manalar ını vermek imkans ızdır. ZiraAllah' ın ne eli var, ne gözü var, ve ne de yeri vard ır. Sözlük manas ı (zâhir)nın kasdedilmesi imkans ız olan her nesnenin yorumlanmas ı (te'vili) ve sözlükmanasından onu çevirip mecaz da olsa lafz ında ihtimal verece ği veyaratan yarat ılana benzetmeyen bir manay ı kasdetmek gereklidir. YüceAllah' ın "Allah' ın eli onların ellerinin üstündedir"2" sözünün yorumu,Allah' ın kudreti onlar ın kudretinden üstündür. Allah' ın "Gemiyi gözlerimizinönünde yap'"" sözünün yorumu, gemiyi bizim himayemizde kontrolümüzdeyap demektir. Yüce Allah' ın "Üç ki şinin gizli toplanmas ıyoktur ki Allah onlar ın dördüncüsü olmasın" sözünün yorumu, YüceAllah' ın, gizli toplantı yapan herkesi bilmesi ve ilminin onlar ı içine almas ı-d ır. Ve diğer mute şabihler de böyledir.Bu ihtilafın men şei, mute şabihlere ait Yüce Allah' ın "Onların( Mute şabih ) yorumunu ancak Allah bilir. ilimde derinleşmi ş olanlar :Ona inandtk, hepsi Rabbimizin kat ındandır, derler" 273 (Bu manayı vermekiçin altı çizili bilir sözünü türkçede Allah sözüne biti şik olarak zikretmekgerekir) ayetin asl ında, Allah lafz ı üzerinde cümleyi bitirirler ve bunagöre mute şabihin yorumunu Allah'tan ba şkası bilemez. Biz onainamnz ve bilinmesini Allah'a b ırakırız ve yorumunu yapmağa uğra ş-mayız derler. Ama ayette "el-ilm" sözü üzerinde duranlara göre(bilir sözünü türkçe "olanlar"dan sonraya almak laz ım ve manaşu olur) "mute şabihin yorumunu Allah ve ilimde derinle şmiş olanlar bilir"olur. Onlar lafz ın ihtimal verece ği bir manayı kasdetmek üzere, yaratanınyarat ılana benzemesini uzak tutarak tenzihe uygun yorumu bilirler.Buna göre do ğru olan Kur'an'daki mute şabihleri yorumlamasmdaihtilaf edilme ğe ihtimal olan mu ştebih yani ihtimalli ayet olarak tefsir271 Feth, 10.272 Hud, 27.273 İmran, 7.324