PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

sefesi veya yeni bir ad verebilmemiz için bu kadar yorulmak bizce yeterlideğildir. Çünkü ortaça ğ toplumunda ve hukuk sistemi ba şka olan bir hukuknizam ının önemli bir ilmine yeni bir ad koymak veya eski ad ını yeni dile tercümeetmek için eski ad ile yenisi aras ında baz ı benzerlikler bulmak gerekmektedir.Yukarda hukuk felsefesine dair nakletti ğimiz tarif ve izahlardanşu sonuçlar ı ç ıkarabiliriz.a) Hukuk Felsefesi, hukuku mant ıki bir tutarl ık içinde kavrar.b) Hukukun prensiplerinin men şelerini inceler.c) Müsbet hukuku adalet idealine göre de ğerlendirir.d) En yüksek prensip ve ideye dayal ı umumi prensipler sistemini kurma-Ya çal ışır.e) Hukukun umumi mefhum ve kaidelerini ö ğretir.Bu bentlerde zikredilen esaslara bak ılacak olursa "Usul ül-Fıkh İlmi"nede hukuk felsefesi denecektir. Ancak yukardaki hukuk felsefesi tariflerineuyan Usulü Fıkhın baz ı konularıdır. Bunlar (mekas ıdişşarı) safin' maksat vegayeleri kısmı ile illetleri inceleyen konulard ır. Bunlar ın yanında genel ilkelerde yer almaktad ır. Usulül-Fıkh İlmi genel ilkelerden sadece ilke olarak bahsetmez,onlar ı ayrıca temellendirir ve men şelerini inceler. Buna eskiden HikmetiTe şri ad ı verilirdi ki, Usulül-F ıkhın ba şka konuları ihtiva etmesi bak ı-mından, onun zikredilen konular ı ihtiva eden k ısmına denmi şti. Dr. SubhiMahmasani, yazm ış olduğu bir esere "Felsefetut-Te şri"" yani hikmeti te şrive şimdiki Türkçe ile "Islam'da Hukuk Felsefesi" demi ştir. Fakat Mahmasani,eski Usul ül-F ıkhın bütün konularını içine almadığı gibi basit tarihi bilgiler deilave etmi ştir. O halde biz şimdilik "Islam'da Hukuk Felsefesi" demeyi uygungörüyoruz. Ama bunun içinden geri kalan konular ın alınarak ve ba şka ilavelerleyeni adlar alt ında müstakil ilim olmalar ını bugünkü kültürün gere ğigörüyoruz.Geri kalan "Metodoloji" ad ına gelince, Hukuk metodolojisine bir gözatt ıktan sonra buna isabetli karar vermemiz mümkün olacakt ır.Hukuk Metodolojisi hukuk ilminin mantığıdır. Bu itibarla hukuk felsesininmuayyen bir sahas ını te şkil eder". Realiteyi kültür alemi ve tabiatalemi tarz ında ay ırdığımıza göre bu tasnife tekabül etmek üzere kültür ilimlerininmetodu ve tabiat ilimlerinin metodu tarz ında bir tefrik yapmak zaruridir.Metod akl ın, daha do ğrusu nazari akl ın gerek maddi, gerek manevirealiteyi kavrarken takip etmek mecburiyetinde oldu ğu yoldur. İşte metod30 1946 da bas ılmış, İngilizce Tercümesi de 1961 Leiden de bas ılmıştır.31 Orhan Münir Ça ğıl, Hukuk Metodolojisi Dersleri, 1, İstanbul 1952.24