PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

111 istedi ği (mantık) şudur, derler, ve mahkeme hükmii bildirmek için tehiredildi, derler.Fakihlerin terminolojisine göre şer'i hükme gelince, fiilde vaciblik,haramlık, mübahlık gibi Şftri'in hitabmın gerektirdiği sonuçtur.Yüce Allah' ın "Akitleri yerine getirin" sözü, akitlerin yerine getirilmesininfarz oldu ğunu gerektirir. Sözün kendisi, usulcülerin ıstılahındahüküm say ılır; yerine getirmenin -ifa- vacibli ği de fakihlerin ıstılahınagöre hüküm say ılır. Yüce Allah' ın "Zinaya yaklaşmay ın" sözüusulcülerin ıstılah ında hüküm olup fakihlerin ıstılah ına göre zinayayakla şmanın haram olu şu hüküm sayılır.Her hangi bir kimse, usulcülerin ıstılahına göre şer'i hükmün, yükümlülerinfiilleri ile ilgili Sâri'in hitab ı olarak yap ılan tarifinden, şer'ihükmün nasslara -Kur'an'a Hadis- has oldu ğunu, zira yaln ız Sâri'inhitab ı bunlar olup icma, k ıyas ve di ğer şer'i delillere Şamil olmadığınısanmamal ıdır Çünkü, nas'lardan ba şka şer'i delillerin, gerçek bir incelemesonunda nas'lara dayand ıkları görülür. Onlar da gerçekten dolayli olarakSâri'in hitab ıdır. Istek, ya da muhayyerlik veya şartlı olarak yükümlülerini şlerine taallük eden her şer'i delil, usulcülerin ıstılahına göre şer'ihüküm dür.2— Hükmün Çeşitleri:Ser'i hükmün usulcülerin terminolojisine göre tarifinden onun tekbir çe şit olmadığı anla şılır. Zira hüküm, yükümlünün -mükellef- fiilineya istek yönünden, ya da muhayyer k ılma yönünden veya bir şeye Bağlamayönünden taallük eder. Usul âlimleri, yükümlünün fiiline, istekveya muhayyerlik yönünden, taallük eden hükme yükümlülük -Teklifihükmüdemekte ve ba ğ yoluyla yükümlünün fiiline taallük eden hükmeba ğıntılı vaz'i hüküm demekte söz birli ği etmişlerdir. Bunun için şer'i112 hükmün iki kısma ayr ıldığına karar verdiler:a) Yükümlü (teklifi) hüküm.b) Bağıntılı (vaz'i) hüküm.Yükümlü (Teklifi) hüküm, yükümlüden bir i şin yapılmasını istemeyiveya bir i şi yapmaktan kaçmmayı ya da yapıp yapmama arasındamuhayyer bırakmayı gerektirir.Yükümlüden bir i şin yap ılmasını istemeyi gerektirdi ğine misal:Yüce Allah' ın, "Mallarından sadaka al" 111 ve "Allah' ın insanlar110 lira, 22.111 Teybe, 102.254