PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Bu ihtilâfm faydas ı ancak Peygamberlerin şeriatlar ı kendilerineulaşmamış kimseler hususunda görülür." Peygamberlerin şeriatlerikendilerine ula şmış kimselerin i şleri hakkında iyilik ve çirkinli ğin ölçüsükendilerine ula şan şeriata göre olup ak ıllarının kavradığına göre olmadığındaittifak vard ır. Şâri'in ( şeriat koyan ın) emretti ği nesne iyi olupyapılması istenir ve yapan ına sevab verilir, şâri'in yasak k ıldığı nesneçirkin olup yap ılmamas ı istenir ve yapan ı cezaland ırılır.1—Hükmün Tarifi2— Hükmün Çe şitleri3—Her Çe şitin Derecesi.1— Hükmün Tarifi:II— HÜKÜMUsulcülerin terminolojisine göre şeri'i hüküm, yükümlülerin i şlerineait şâri'in, istek ya da muhayyerlik veyahut da şartlı olarak şâri'in (Allah'ın) hitabıdır.Yüce Allah' ın "akitleri yerine getirin" 107 sözü, yap ılmaları istenmeksuretiyle akitlerin yerine getirilmesi ile ilgili şâri'in hitab ıdır. Yüce Allah'ın "Kimse kimseyi alaya almas ın" 108 sözü terkedilmesi istenmek üzerealay etme ğe taallük eden şâri'in hitab ıdır. Yüce Allah' ın "Karı kocaAllah' ın hükümlerini yerine getirmekten korkarlarsa, kadının fidye vermemesindeher ikisine de bir sorumluluk yoktur."'" sözü, kar ısını bo şama karşılığındamuhayyer olmak üzere kocan ın bedel almas ı ile ilgili Şâri'inhitab ıdır. Peygamberin "Keıtil varis olamaz" sözü, irse mani olma ğa bağlıŞâri'in öldürme -katl- ile ilgili hitab ıdır.İşte, bir iste ği ya bir muhayyerli ği veya bir şartı gösteren Şâri'densudar eden sözün kendisi, usulcülerin terminolojisine göre şer'i hükümdür.Bu, bugün hukukçular ın terminolojisine uymaktad ır. Onlar, hükümile hâkimin ifadesinin metnini kasdederler. Bunun için, hükmün söylemek106 Yukarda üç madde halinde aç ıklanan ihtilaflar yazar ın dediği gibi yalnız Peygamber ça ğrısıkendilerine ula şmayanlar hakk ında faydalı değil, Peygamberler ça ğrıs ı kendilerine ula şmış ve özelliklebizler için de faydal ıd ır. Bu görü şlerin ışığı altında şeriatte hükmü bildirilmemi ş ve ictihat konusu olanbütün meseleler incelenir ve müctehitlerin rol oynad ıkları ve de ğişik fikir ileri sürdükleri meselelerinmenşeini bu görüşlerde aramak gerekir. Bugün en çok muhtaç oldu ğumuz ictihat bunlar ı bilmeğe dayanmandır.(Çeviren).107 Maide, 1.108 Hucurat, 2.109 Bakara, 230.253