PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

a) Asıl:Bu, hükmü hakk ında aç ık söz (nass) bulunan nesnedir. Buna, kendisinekıyaslanan (mekis aleyh), kendisine yüklem olan (mahmul aleyh),ve kendisine benzetilen (mü şebbeh bih) denir.b) Fefi:Bu, hükmü hakk ında açık söz bulunmayan nesnedir. Hilkümdeasıl'a e şit kılınmas ı arzu edilir Buna k ıyaslanan (mekis), yüklem (mahmul)ve benzetilen (mü şebbeh) de denir.e) Ashn Hükmü:Bu, as ıl hakkında açık sözü!' getirdi ği Şer'i hükümdür ve bu fer'inde hükmü olmas ı arzu edilird) Neden ( İllet):Ashn hükmünün üzerinde kuruldu ğu niteliktir. Bunun fer'idebulunmas ından ötürü feri, hükümde as ıl'a e şit kılınırŞarab içmek as ıldır. Zira hükmü aç ıkça belirtilmi ştir. Bu da YüceAllah' ın "Ondan sakının" sözü, içilmesinin haraml ığını gösterir. Bununnedeni sarho ş etmedir. Hurma biras ı fer'idir Çünkü bunun hükmü aç ıkça(nass ile) bildirilmemiştir. Ama sarho ş eder olmak hususunda şarabae şittir. Bunun için haram olmakta da ona e şit kılınmıştır.Altı nesne: Altın, gümüş, buğday, arpa, hurma, tuz, bunlar as ıldır.Çünkü bunların herhangi biri kendi cinsi ile sat ıldığı takdirde veresiyeve fazlalik halinde faizin haram oldu ğu açıkça (nass ile) bildirilmi ştir.Haram olman ın nedeni bunlar ölçülebilen nesneler olup miktarlar ı ölçüveya tart ı ile bilinerek cinslerinin birle şmesidir. Mısır, Pirinç ve Baklaferidir Çünkü bunlar ın hükmü aç ıkça bildirilmemiştir. Bunlar ölçülebilenolmakta, aç ık söz ile hükümleri bildirilen şeylere e şittir. Bunun için cinsleriile değiştirildikleri takdirde, öncekilerin hükmünde e şit kıhnırlar.65 Fakat bu dört rükünden ilk ikisi olan as ıl ile feri, ya birer olay, yada birer durumdurlar. Birinin hükmüne dair aç ık söz olup di ğerinin hükmünedair aç ık söz olmay ıp, hükmünün ne oldu ğu bilinmek istenmektedir.Bu ikisinde şundan ba şka bir şart aranmamaktad ır: Ashn hükmüaçıkça sabit olacak, fer'in hükmü aç ıkça sabit olmadığı gibi hakkındaicma da olmayacak ve ikisinin hükümde birle şmelerine engel olacak birfark da bulunmayacakt ır.Üçüncü rükün ashn hükmüdür. Bunun fer'e geçmesi için bir tak ımşartlar vard ır. Bir olay hakkında nass ile sabit olan her şer'î hüküm kıyas207