PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

sonra ayn ı vakit içinde su bulup onu tekrar k ılarsa, bu i şi iaden', e ğervaktinden sonra k ılarsa, namaz ı kaza olur.Vakti belirli vacib için Sariin tayin etti ği vakit kendisini ve kendisindenbaşka bir vacibi için,e alabilirse bu vakte geni ş vakit ve zarfdenir. Sariin tayin etti ği vakit vacibin yaln ız kendisini içine ahyor kendicinsinden ba şkasını içine almazsa, o vakte dar vakit ve ölçülü (mi'yar)denir. Birinciye misal ö ğle namaz ı= yaktı ki bu ö ğle namazını ve başkaherhangi bir namaz ı kılmayı içine alacak geni ş bir vakittir. Mükellef ö ğleyivaktin her hangi bir an ında eda edebilir Ikinciye misal, Ramazan ay ıdır,ki Ramazan orucundan ba şkasını içine alacak kadar geni ş olmayıp dardır.E ğer vacibin vakti, bir yönden ba şkas ını içine alır ve ba şka biryönden alamayacak ise, bu vakte iki benzeyi şli (zü ş - Şebeheyn) denir.Mesela, hacc ın vakti-ki bu hacc aylar ıdır- mükellefin (yükümlünün)bir yılda bir hactan ba şkasını yapamamas ı bakımından, hactan ba şkas ını119 içine almaz. Di ğer bakımdan hacc ın ibadetleri hacc aylar ını doldurmamışolduğundan ba şka şeyleri içine alır.Vakti belirli vacibin, zaman ı geniş vacibe, zaman ı dar vacibe vezamanı iki yönlü vacibe ayr ılmasından do ğan meseleler:Zamanı geniş vâcibi, mükellef, vaktinde eda ederse, niyetle onubelirtmek mecburiyetindedir. E ğer niyetle onu tayin etmeyecek olursabelli vacibi eda etti ği anlaşılmaz, zira vakit o vacibi ve ba şkasını içinealır. Öğle vaktinde dört rekat namaz k ılsa, bununla ö ğlenin vacibin(farz ını) eda etme ğe niyet etmi ş ise, öğle namaz ını eda etmi ş olur. E ğeröğle namazını eda etme ğe niyet etmemi ş olsa, kıldığı namaz öğle namaz ısayılmaz, o nafileye niyet ederse nafile namaz olur.Zamanı dar vacibi, mükellef vaktinde eda etti ği zaman, niyetleonu belirtmek mecburiyetinde de ğildir. Zira vakit onun ölçüsündedir,kendi cinsinden ba şkasını içine almaz. S ırf niyet etmekle, yapt ığı niyet,vacib olana döner. Mesela, Ramazan ay ında mutlaka oruca niyet ederse,ve niyetle farz olan orucu tayin etmemi ş olsa, orucu farz olan oruçtansayılır. Öyle ki nafile oruca niyet etmi ş olsa, orucu nafile say ılmaz, farzolan oruçtan say ılır. Çünkü Ramazan ay ı başka orucu içine almaz.İki yönlü vakitle vakti belirtilmi ş vacibe gelince, mükellef, niyetimutlak yaparsa, farz olana gider, zira mükellefin durumundan anla şılannafile yapmadan önce kendisine vâcib olan ı yapmağa ba şlamasıdır. Buradakivakit dar vakit gibidir. E ğer nafile diye niyet etmi şse nafile olur.129 Teyemmüm misali yanl ıştır. Çünkü teyemmümle k ılman namaz eksik sayılmaz. Teyemmümde me şrudur. Onunla farz sak ıt olur. Eksik olsayd ı farz sakit olmazd ı, ve sakıt olan iade edilmez. K ıldiğınafile olur. (Çeviren).261