PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

ve kalblerine korku saldı. Evlerini kendi elleri ile y ık ıyorlardı. Ey ak ıllılar(ak ıl ve basiret sahipleri) ibret alın"" buyurdu. Burada istidlâl edilenYüce Allah' ın "Ibret al ın" sözüdür. Bunun istidlâl şekli şöyledir:inkâr etmi ş olan Nadir o ğullarının yaptığını anlatt ıktan ve ummadıklanyerden onlar ı saranın ne oldu ğunu aç ıkladıktan sonra "Eygörebilenler ibret alın" demiştir. Yani siz de kendinizi onlara k ıyas edin,çünkü siz de onlar gibi insans ınız Onlar ın yaptığını siz de yapars ınız.Onların başına gelen sizin de ba şınıza gelir.Bu, Allah' ın nimetlerini musibetlerini ve bütün hükümlerini birtakım öncüllerin sonuçlar ı ve bir tak ım sebeblere gereken neticeler ol-59 duğu hakkında Allah' ın bir kanunu bulundu ğunu gösterir. Nerede öncüllerbulunursa sonuçlar ı meydana gelir ve sebepler bulununca onlar ınüzerine neticeler terettüp eder.Kıyas da Allah' ın bu kanunu üzerine dayal ı her bulundu ğu yerdeneticeyi sebebine dayamaktan ba şka bir şey de ğildir. İşte Yüce Allah' ın"ibret alın" sözü ve "burada bir ibret vardır" sözü "onların k ıssalarındaelbette bir ibret vardır" sözü de buna delâlet eder. "itibar" (Yani ibretalma) ister "ubur" bir yandan öbür yana "geçmek") manas ında,isterse "öğüt alma" olsun, Allah'ın insanlar için koydu ğu kanunlardanbir tanesini anlatmaktad ır. Bu da şudur: "Benzerine göre cereyan edenbenzerine göre yürütülür". Görülüyor ki, rü şvet aldığından dolay ı vazifedenbir memur at ıldığı zaman reis di ğer vazifelilere "bunda sizin için biribret vardır" yahut "ibret alan" der. Bundan şu anla şılır. Siz de onun gibisiniz,onun yapt ığını yaparsan ız onun cezas ına çarpt ınlırsınız.Üçüncü :Ayet:Yüce Allah Yasin sûresinde "Çürümüs kemikleri kim diriltecek"sorusuna verdi ği cevapta "De ki onları ilk defa yaratan diriltecek"" buyurmuştur.Bu âyet ile istidlâlin yönü şudur. Allah Tealâ, ha şrı inkâr edenlerininkânna kar şı kıyas ederek delil getirmi ştir. Yüce Allah, yarat ıklar yokolduktan sonra, onlar ın tekrar yarat ılmas ım ilk defa ve ba şlangıçta varedilip yarat ılmalarına kıyaslamışt ır. Böylece bir nesneyi ilk defa yaratmayave bir nesneyi ba şlangıç olarak var etmeye kâdir olan ın, onu tekrarlamasına da kâdir oldu ğunu ve daha do ğrusu bunu daha kolaylikla75 Ifaşr, 2.76 İmran, 13.77 Yusuf, 111.78 Yasin, 78-79.202