PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

191 Yorumlamamn sözlük manas ı işin varaca ğı şeyi açıklamaktır.Yüce Allah "O hayırl ıdır ve en iyi yorumdur" 239 buyurmu ştur. Meal detevilden var ılan nesne demektir.Usulcülerin terminolojisinde yorumun (tevil) manas ı, bir delil ilesözü aç ık (zahir) manas ından çevirmektir. Temel kaide, sözü görünürmanas ından çevirmemektir. Bir lafz ı görünür manas ından; dini söz,kıyas, te şri'in ruhu, veya te şri'in genel ilkeleri gibi şer'i bir delile dayanmadan,çevirmek do ğru olmaz. Yorum (tevil) do ğru, me şru bir delilede ğil de heva, heves ve arzuya, bir tak ım fikirleri desteklemek üzerinebina edilirse, bu doğru olmaz ve kanunun metni ile oynamak olur.Eğer yorum aç ık bir sözle çat ışır veya lafz ın ihtimal vermedi ği biryorum olursa, durum ayn ı olur.Doğru yoruma örnekler:Yüce Allah' ın "Al ış verişi hela k ıldı" 240 sözünde alış veri şin umiligi,aldatmaca satıştan, insan ın elinde olmayan şart manas ından, meyvaolgunlaşmağa ba şlamadan önce onu satmaktan men eden hadislerlekısıtlanmıştır. Bu görünür (zahir) ün yorumudur. Yukarda anlatt ığımızgibi âyet her al ış veri şin helal kılınmas ında aç ık anlaml ı, benzerli ği kaldırmadakas ıtlı sözdür. Aynı şekilde Yüce Allah "Gebe kad ınların bekleyeceklerisüre çocuklar ı doğana kadardır."2" sözünde bo şanmış kadınlarınumumiliğini kısıtlamışt ır. Yüce Allah' ın "Size le ş ve kan haram k ılındı"242 sözündeki mutlak olan kan, Yüce Allah' ın "veya dökülen kan" 243sözü ile kayıtlanmıştır. Kur'an ve sünnetin sözlerinde uzla ştırılan kayıtlamaveya her k ıs ıtlama böyledir.Aynı şekilde Hz. Peygamberin "Her kırk koyunda bir koyun"•sözündeki koyun sözü de böyledir. Kasten sa ğılmamış hayvana ait hadistekibir ölçek hurma da ayn ı şekildedir. "Memeleri bağlı bir koyun satınalan kimse, koyunu al ıkoymak ya da, bir ölçek hurma ile birlikte geri vermektemuhayyerdir"* * Birinci hadisin aç ık manas ı kırk koyunun zekat ındakoyundan ba şka bir şey vermek mesela k ıymetini vermek caiz de ğildir.İkinci hadisin aç ık manas ı, alıcı memesi ba ğlı koyunu geri verdi ği zaman,koyundan sa ğdığı sütün kar şılığı olarak sat ıcıya bir ölçek hurmadan ba şkabir şey vermesi caiz de ğildir.239 Nisa, 59.240 Bakara, 275.241 Talak, 4242 Maide, 3.243 Enam 145.• bn Maceh 1 /578, yeni bask ı .•• Buhari, 3 /26.313