PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

meunet olduğunu söylerler. Ama her birinin meunet oldu ğundaki nedenaçıktır. Zira bir nesnenin meuneti, onun varl ığı kendisi ile olan şeydir.Bu vergide yerin sahipleri elinde kalmas ı ona tecavüz etmeden, onu istismaretmeleri hükmü mevcuttur. Ancak ö şürlü yerin vergisinde ibadetmanas ı bulunmas ı nedeni de aç ıktır. Çünkü bu yerden ç ıkanın zekatıdırve zekat ın harcandığı yerlere sarf edilir Ne var ki, haraçl ı yerin vergisindecezai manasm ın bulunmasının nedeni açık de ğildir. Çünkü haraç Hz.Ömer'in kamu yarar ına sarf edilmek üzere gayri müslimlerin elinde b ırakılanekili yerlere vurdu ğu bir vergidir. Bunun benzeri Allah' ın kamu yararınasarf etmek üzere müslümanlar ın ellerinde bulunan yerlere Allah' ınfarz kıldığı vergidir. Bu verginin konmas ı ile ilgili Ömer ile büyük sahabearas ında teati edilen fikirlerden, bu vergide ceza manas ının bulunduğuanla şılmaz.4— Savaşta kazanılan ve yerin içinde bulunan maden ve hazinelerevurulan vergidir. Şari', ganimetin be şte dördünün sava şanlara ve be ştebirini Allah'ın Kur'an'da anlattığı kamu yararlar ına ayırmıştır. Buhususta Yüce Allah' ın sözü şudur: "Biliniz ki, kazand ığınız her ganimetin251 be şte biri, Allah' ın, Peygamberinin, yak ın akrabantn, yetimlerin, yoksullarınve yolda olanlarındır'"". Bulunan maldan ve hazinelerin be şte dördübulana ve be şte biri de aç ıklanmış olan kamu yararlar ına aittir.5—Tam ceza olan türler, zina cezas ı, hırs ızlık cezas ı, Allah ve Elçisiile savaşan asiler ve yeri fesada verenlerin cesas ıdır. Bunlar toplumunsırf yarar ınadır.6—Eksik ceza türleri: Katilin mirastan mahrum b ırakılması eksikbir cezad ır. Zira bu selbi (olumsuz) olan bir cezad ır. Katil bundan ötürübedeni bir azab veya mali bir borçlanma yüklenmemi ştir. Bu Allah' ınhakkıdır. Zira öldürülenin bunda bir faydas ı yoktur.7—ibadet manas ı bulunan cezalar: Yemini bozana kefaretin gerekmesi.Ramazanda kasden orucunu bozana kefaret, yanh şlıkla öldüreneveya kar ısının sırtını annesinin s ırtına benzetene (zihar yapana)kefaretin gerekmesidir. Bunlar cezad ır. Zira bunlar bir isyana kar şı gerekliolmuşlardır. Bunun için kefaret yani suç örten ad ını almışlardır ve bunlardaibadet manas ı vardır Çünkü oruç, sadaka veya köle azad etme gibiibadet olan şeyle ödenirler.Bütün bu türler Allah' ın halis hakkıdır. Bunların kanunla şmasıinsanların kamu yararlar ını temin eder. Yükümlünün bunlarda bir muhayyerliği yoktur ve onlar ı kaldıramaz, zira yükümlü (mükellef) ancakkendi hakkını affetmeye maliktir. O, namaz, oruç, baca, zeka -t, vacib361 Enfal, 41.358