PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

harf (edat) olur, "ve" edat ı gibi ki bazan ba ğ ve bazan hal edat ı olur.Şer'i bir sözde geçen e ş anlamlı lafız sözlük manas ı aras ında e ş anlaml ıise, bundan şer'i terim manas ının kasdedilmesi gerekir. Salât (namaz)sözü dilde dua manas ına konmu ştur. Şeriatta özel ibadete denmi ştir.Yüce Allah' ın "Salettı (namaz ı) kıhn"274 sözünde, dua demek olan sözlükmanas ı de ğil, özel ibadet olan şer'i manas ı kasdedilir Talak sözü lügatteher hangi bir ba ğı çözmek için kullan ılır, şeriatta ise me şru olanevlilik bağını çözmekte kullan ılır Şimdi Yüce Allah' ın "Talak iki defadır"275 sözünde, lû'gat manas ı de ğil, şer'i manas ı kasdedilirİşte her söz böyledir. O, sözlük manas ı ile şer'i manas ı aras ında e şanlamlı ise, şer'i bir metinde geçmi ş ise, Sâri'in ondan kasdetti ği mana210 onun kar şısma koydu ğu manadır Çünkü, o, bu sözü sözlük manasmdan,kendisinin kullandığı özel manaya nakledince, bu söz Sâri'in dilinde, onunkoyduğu manada olduğu taayyün etmi ş sayılır. Be şeri kanunlarda dadurum böyledir. Metinde geçen sözün lûgatta bir manas ı ve kanun teriminegöre de bir manas ı olarak iki manas ı varsa, anlattığımız sebebtenötürü sözlük manas ı de ğil, kanuni manas ımn kasdedilmesi gerekir. Def'(ödeme) ve hulul (süresi gelme) ve di ğer sözlerden kasdedilen, kanunimanaları olup sözlük manaları de ğildir. Zapt ve tescil sözleri de böyledir.Şer'i metinde geçen e ş anlamlı (müşterek) bir söz birçok sözlük(higat) manalar ı aras ında müşterek ise, hangisinin kasdedildi ğini tayiniçin çalışmak (ictihad etmek) gerekmektedir. Zira Sari' o sözle sadecebir manayı kasdetmi ştir. Müctehide dü şen, belirti, emare ve delillerlekasdedilen manay ı tayine çal ışmas ıdır.Yüce Allah' ın "Bo şanmış kadınlar üç kar' beklesinler"276 sözündekikar' sözü temizlik ile ayba şı (hayız) aras ında e ş anlamlı (müşterek) birsözdür. Mü şkil bahsinde baz ı müctehidlerin bundan kasdedilenin temizlikve bazı müctehidlerin de kasdedilenin hay ız olduğunu delile dayanarakileri sürdüklerini anlatt ık.Yüce Allah'ın "Hırsız erkek ve kad ının ellerini kesin" 277 sözündegeçen el sözü, (parmaklar ın ucundan omuza kadar olan) kola, (parmakuçlarından dirse ğe kadar olan) pazu ile avuç aras ındaki kısma; (parmakuçlarından bileğe kadar olan) avuca, sa ğ ve sol el'e söylenir. Müctehidlerinço ğunluğu bunu anıeli sünnete dayanarak tayin etmi şlerdir. Bu da211 sondaki mana yani parmak uçlar ından bile ğe kadar olan kısımdır.274 Bakara, 43.275 Bakara, 229.276 Bakara, 228.277 Maide, 38.327