PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

1929 senesinin 25 No.lu kanunun 15 inci maddesine göre evlenmeakdi yap ıldığından beri bir araya gelmedikleri sabit olan bir kad ının çocuğunukocas ı inkar ederse neseb davas ına bakılmaz. Oysa evlenme bulunmuş, ama onun hükmü olan nesebin sabit olmas ı kabul edilmemi ştir.Küçük yirmi bir ya şına hassa, re şit olmadığına belirtiler bulunsa,üzerinden Yel:ayet kalkmaz. Oysa velâyetin son bulmas ının nedeni mevcuttur.Bu da olgunluk ça ğına ula şmas ıdır.Do ğrusu bu hükümler ve benzerleri ile yukarda anlat ılanlar arasındaz ıtlık yoktur. Demi ştik ki hikmetlerin nedenlerde gerçekle şmeihtimali üzerine hükümler aç ık ve mazbut olan nedenler üzerinde kurulur.Burada bulunma ihtimali, belirti yerine konmu ştur. Ama bu aç ıkve mazbut olan nesnenin, hükmün hikmetinin gerçekle şme ihtimali olannesne olmadığı görülürse, neden olma esas ını yitirmiş olduğu ve art ıkneden olmadığı anla şılır.Satmaya zorlama, sigan ın, ihtiyac ın delilinden raz ı olma ihtimalinikaldırmıştır. Buna göre zorlanan kimsenin sigas ı neden de ğildir. Evlenmeninakdedilmesinden beri birle şmeyen karı-kocan ın evliliği, karınınkocas ından hamile kald ığı ihtimali kalmamış olduğundan nesebin sübutuiçin art ık neden olamaz. Yirmi bir ya şı da olgunluk olmad ığı belirtileriyanında, mali tasarrufu iyi yapaca ğına ihtimal b ırakmam ışt ır.73 Dikkat edilmesi gereken bir husus şudur:214Usulcülerin bir k ısmı neden (illet) ile sebebi ayn ı manada e ş anlamlakabul etmi şlerdir. Fakat ço ğunluğa göre neden ve sebepten her birihükmün alametidir. Her birinin üzerine hüküm bina k ılınır ve varlığıve yoklu ğu onlara ba ğlanır. S'ari'in hükmü onlara ba ğlamas ı ve onlarınüzerine bina k ılmas ının bir hikmeti vard ır. Bu ba ğlantıdaki münasebetakılca anla şılan bir nitelik ise buna neden denir. Ama bu manada sebebde denir. Ancak ak ılca kavranmazsa, buna yaln ız sebep denir. Nedendenmez. Yolculuk, dört rekath namazlar ın kısaltılmas ı için, hem nedenve hem de sebeptir. Fakat güne şin batmas ı, ak şam namaz ımn farz k ılınması ; semt-i resten kaymas ı, ö ğle namaz ının farz k ıhnmas ı içindir. Ramazandabulunmak ramazan orucunun farz k ılınmas ı içindir. Bunlar ın herbiri sebeptir. Neden de ğildir. Bunun için şöyle denir. Her neden sebeptir,fakat her sebep neden de ğildir.Nedenin Şartları:Hakkında Nass' ın hükmü bulunan "as ıl" hazan birçok özellik venitelikleri ihtiva eder. As ıl'da bulunan her nitelik hükmün nedeni olamaz.Aslın hükmünün nedeni say ılacak nitelikte bir tak ım şartlann bulunmas ı