PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

yapaca ğım, inkâr edenlere anlatmaktad ır. K ıyas ile böyle bir istidlâl"Kıyas" ın delil olduğunu ve onunla delil getirmenin do ğruluğunu kabuletmek olur.Kıyas' ın delil oldu ğunu gösteren bu âyetleri, Allah Tealâ, hükümâyetlerinin birço ğunda hükmü nedenine (illet) ba ğlamış olduğuâyetlerin delâleti ile desteklemi ştir. Meselâ kad ının, ayba şı halinde "Dekio bir ezadır, aybaşı halinde onlara yaklaşmay ın" 79 ve teyemmümün caizolmas ı hususunda "Allah size s ık ınt ı vermek istemez" " buyurmu ştur.İşte bu, hükümlerin yararliklara (mesalih) dayand ığını ve sebeblerebağlı olduğunu gösterir ve hükmün sebeble beraber ve hüküm ne üzerinebina kılmmışsa onunla beraber bulundu ğunu i şaretlemi ş olur.60 Birincisi:b) Sünnetten getirilen en aç ık delil ikidir.Muaz İbn Cebel'in hadisidir. Allah' ın elçisi Muaz ı (R.A.) Yemenegöndermek istedi ği zaman ona "Sana bir muhakeme (kaza) sunulduğuzaman nasıl hükmedersin? dedi, o da Allah' ın kitab ı ile, bulamazsam Allah'ınelçisinin sünneti ile hükmederim bulamazsam, fikrimi kullan ır vekusur etmeme ğe çalışırım" dedi.Allah' ın elçisi onun gö ğsüne vurup şöyle dedi "Allah' ın elçisininelçisini, Allah' ın elçisinin ho şnut olduğuna muvaffak k ılan Allah'a hamdolsun"*. Bu hadis ile delil getirmenin yönü şudur. Allah' ın elçisi, Muaz ıKitap ve Sünnette hükmedecek bir söz (nass) bulamad ığı durumda,ictihad etmesi fikrinde tasdik etti. İctihad, hükme ula şmak için gayretsarfetmektir. Bu, k ıyas ı içine alır, zira k ıyas bir çe şit ictihad ve istidlâldir.Hz. Peygamber, onun bir çe şit istidlâl yapmas ına izin vermi ş,başka çe şidini yasaklam ış değildir.İkincisi:Sahih sünnetlerde Peygambere ba şvurulan birçok olaylar ın bulunduğuve bunlar hakk ında kendisine vahy gelmedi ği anda Peygamberinkıyas yoluyla hüküm verdi ği sabittir. Bu genel bir durumda Peygamberinişi, ümmeti için bir te şri (kanun koyma)d ır. Bunun Peygambere mahsusolduğuna delili yoktur. Aç ık söz (nass) olmayan hususta k ıyas yapmakPeygamberin sünnetidir. Peygamber, müslümanlar ın uyaca ğı örnekbir önderdir.79 Bakara, 222.80 Maide, 6.* Tertib Musned Ahmed b. Ilanbel, 15/208, Tirmizi, 6/69.203