PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

uyumas ı ve onun yapt ığı gibi yapmas ında olmak üzere adi i şlerde onauymadır. Bu ve buna benzer i şlerde Hz. Peygamber'e uyma keman biri ştir. Bu mükellefin iyiliklerinden say ılır, zira bu onun Peygamberi sevdiğinive ona fazla ilgi gösterdi ğini gösterir. Ama, bu gibi i şlerde Peygamberimizeuymayan kötülük yapmış sayılmaz. Çünkü bunlar Hz. Peygamberinşeriat ından sayılmaz. Bu kısma müstehab, nezaket ve fazilet denir.3— HARAM OLAN (MUHARREM)Tarifi: Şâri'in, yükümlüden kesinlikle bir i şten geri durmas ını istediğişeydir. Bazan geri durmay ı isteme sigas ının bizzat kendisi bununkesin olduğunu gösterir. Mesela Yüce Allah' ın "Size le ş, kan ve domuz etiharam kılındı" 133 , "De ki, gelin Rabbinizin size haram k ıldığını söyleyeyim""4, "Size helâl olmaz'"" sözleri. Veyahut yapmaktan menetmenin126 (nehy) kesin oldu ğunu gösteren bir şeye biti şik olur. Mesela, "Zinayayakla şmay ın çünkü o fahi şeliktir"'" Yahut da sak ınmaya dair olan emirbuna biti şik olur. Mesela, "Içki, kumar, putlar ve zarlar şeytan işi pisliklerdir; onlardan sakının.' 137, ya da işin yapılmas ında cezaya çarp ılmaolur. Mesela, "Iffetli kad ınlara iftira edenler dört şâhid getirmezlerse onlaraseksen değnek vurun." 138. Haram kılma, bazan haber sigas ınin delâletinden,hazan yasaklama olan nehiy (olumsuz emir) sigas ından, hazan dasakınmaya dair olan bir emir sigas ından anla şılır. Karine onun haramkılma olduğunu gösterir.Haram iki kısımdır:HARAMIN KISIMLARIa—Zatmdan dolayı haram olan, yani ba ştan şeriat ın haram oldu ğunahükmettiği bir fiildir. Mesela, zina, h ırs ızhk, abdestsiz namaz, haramolduğunu bilerek mahremden biri ile evlenme, le ş satma gibi işlerdir ki,bunlar zararlarmdan ve fenal ıklarından dolayı filin zat ı itibariyle haramkılınmıştır. Haramlık daha ba ştan fiilin özü üzerine gelmi ştir.b—Geçici bir nesneden (ariz) ötürü haram olan, yani şer'i hükümbaşlangıçta vücub, menduh olma, mubahl ık iken, sonradan kendisiniharam yapacak geçici bir nesne ile birlikte olan bir fiildir. Mesela, gas-133 Maide, 3.134 Enam, 151.135 Nisa, 19.136 İsra, 32.137 Maide, 90138 Nur, 4.266