MEKTÛBÂT TERCEMESİ

edilenler, ancak kalbin üstündeki rûh makâmına çekilirler. Allahü teâlâyacezb edilmek için, nihâyetde bulunmak lâzımdır. Ya’nî bulunduğu mertebeninüstünde başka makâm olmamalıdır. Başlangıcda olan cezbede,bir üst makâm, ya’nî rûh [İnsanın kendi rûhu] müşâhede edilir. Allahü teâlâ,rûhları, kendi sûretinde yaratdığı için, rûhu görünce, Hak teâlâyı görmeksanmışlardır. Rûhun, bu madde âlemi ile, bir münâsebeti, bağlılığı olduğuiçin, rûhu görünce, mahlûkât aynasında, Hak teâlâ görülüyor demişlerdir.Böylece, ba’zıları, ma’ıyyet [berâberlik] var sanmışdır.Sülûkün sonuna varmadıkca ve orada (Fenâ-i mutlak) hâsıl olmadıkca,Hakkın şühûdü mümkin değildir. [(Mutlak); kaydsız, şartsız, ya’nî her bakımdandemekdir.] Fârisî beyt tercemesi:Bir kimseye, nasîb olmazsa Fenâ,bulamaz yol, o makâma aslâ!Hakkın şühûdünde, bu âlemin hiç münâsebeti yokdur. Şühûd-i rûh ile,şühûd-i Hak arasındaki fark şudur ki, bu âlem ile herhangi bir bakımdanmünâsebeti bulunursa, (Şühûd-i Hak) değildir. Eğer hiç münâsebeti yok ise,(Şühûd-i ilâhî)dir. Başka kelime bulunamadığı için, şühûd denilmişdir.Yoksa, bu görmek değildir. Anlaşılamıyan, anlatılamıyan bir hâldir. Bîçûniçin olan şeyler, bilinen diller ve kelimelerle anlatılamaz. Vesselâm!114YÜZONDÖRDÜNCÜ MEKTÛBBu mektûb, sofî Kurbana yazılmış olup Peygamberlerin en üstünü olanMuhammed aleyhisselâma uymağa teşvîk eylemekdedir:Cenâb-ı Hak, hepimizi, dünyâ ve âhıretin efendisi ve bütün insanların herbakımdan en yükseği ve en iyisi olan, Muhammed Mustafâya “sallallahüaleyhi ve sellem” tâbi’ olmak se’âdetiyle şereflendirsin! Çünki cenâb-ıHak, Ona tâbi’ olmağı, Ona uymağı çok sever. Ona uymanın ufak bir zerresi,bütün dünyâ lezzetlerinden ve bütün âhıret ni’metlerinden dahâ üstündür.Hakîkî üstünlük, Onun sünnet-i seniyyesine tâbi’ olmakdır ve insânlıkşerefi ve meziyyeti, Onun islâmiyyetine uymakdır. [(Sünnet) kelimesi,üç ayrı ma’nâya gelir. Burada, islâmiyyet demekdir.]Meselâ, Ona uyan bir kimsenin, gün ortasında bir parça uyuması, ona uymaksızın,birçok geceleri ibâdetle geçirmekden, kat kat dahâ kıymetlidir.Çünki (Kaylûle etmek) ya’nî öğleden önce biraz yatmak, âdet-i şerîfesi idi.Meselâ, Onun dîninin emr etdiği için, bayram günü oruc tutmamak ve yiyipiçmek, Onun yolunda bulunmayıp senelerce tutulan oruclardan dahâ kıymetlidir.İslâmiyyetin emri ile fakîre verilen az bir şey ki, buna zekât denir, kendiarzûsu ile, dağ kadar altın sadaka vermekden dahâ efdaldir. Emîr-ülmü’minînÖmer “radıyallahü anh”, bir sabâh nemâzını cemâ’at ile kıldıkdansonra, cemâ’ate bakıp, bir kimseyi göremeyince sordu: Eshâbı dediler ki, (Gecelerisabâha kadar ibâdet ediyor. Belki şimdi uyku basdırmışdır). Emîr-ülmü’minînbuyurdu ki, (Keşki bütün gece uyuyup da, sabâh nemâzını cemâ’atile kılsaydı, dahâ iyi olurdu). İslâmiyyetden sapıtmış olanlar, sıkıntı çekip ve– 164 –