MEKTÛBÂT TERCEMESİ

unuz geldi. (Önce olan zevkleri ve ferâhlıkları şimdi kendimde bulamıyorum.Bunun için, eski derecelerimden düşdüğümü anlıyorum) diyorsunuz.Kardeşim! Önceki hâller, vecd ve simâ’ sâhiblerinin hâlleri gibi idi. Buhâller, cesedde hâsıl oluyordu. Şimdi hâsıl olan hâller ile cesedin ilgisipekazdır. Dahâ çok kalbe ve rûha bağlıdırlar. Bunu anlatabilmek için,uzun açıklamak ister. Kısacası, şimdiki hâller, önceki hâllerden katkat üstündür.Bunlardan zevk duyamamak, tat alamamak, zevk ve tat almakdandahâ üstündür. Çünki, büyüklere “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în” olanbağlılık, insanı ne kadar cehâlete çeker, ne kadar hayrete düşürürse, o makâmdakicâhilliğe (Ma’rifet) denilir. Anlıyamamağa da idrâk etmek, anlamakdenir.Nisbetin [bağlılığın], önce olan tadı, te’sîri şimdi kalmadı diyorsunuz.Evet, şimdi, rûha olan te’sîri artmışdır. Fekat, herkes bunu anlıyamaz. Neyapalım ki siz, bu fakîrin yanında az bulundunuz. Nasîb olan ilmleri, ma’rifetleriaz işitdiniz. Allahü teâlâ ihsân eder de, ikinci olarak buluşulursa, birkaçgün birarada kalırız.Süâl: (Yol ve yiyecek parası olan kimsenin bu zemânda, hac yapmak için,Mekke-i mükerremeye gitmesi farz olur mu, olmaz mı?) diyorsunuz.Cevâb: Yavrum! Fıkh kitâblarında, buna cevâb olarak gelen haberler çokçeşidlidir. Bunlar arasında, fıkh âlimi Ebülleys-i Semerkandînin “rahmetullahialeyh” fetvâsı seçilmişdir. Bunun bildirdiğine göre, yolda ölüm,hastalık tehlükesi ve düşman korkusu olmadığı düşüncesi çok ise, gitmekfarz olur. Böyle zan etmesi çok değilse, farz olmaz. Fekat, bu şart, haccınedâsının, gitmenin şartıdır. Haccın vücûbünün ya’nî farz olmasının şartı değildir.En doğru haber de budur. Bu sebeble gidemiyenin, hac parasını bırakarak,başkasının gönderilmesi için vasıyyet etmesi vâcibdir. Vakt dar olduğundan,geri kalan süâllerinizi cevâblandıramadım. Başka zemân yazarım.Vesselâm.251İKİYÜZELLİBİRİNCİ MEKTÛBBu mektûb, mevlânâ Muhammed Eşrefe yazılmışdır. Dört halîfeninüstünlüklerini ve Eshâb-ı kirâmın büyüklüğünü bildirmekdedir:Allahü teâlâya hamd olsun. Onun sevgili Peygamberine ve temiz Ehl-ibeytine ve Eshâbının hepsine salât ve selâm olsun “salevâtullahi aleyhi vealâ Âlihi ve Eshâbih”! Din ve dünyâ se’âdetinize düâ ederim.Kıymetli kardeşim! Birkaç şaşılacak bilgi ve işitilmemiş gizli şeyler ve cenâb-ıHakkın ihsân etdiği hoş şeyleri bildireceğim. Bunların çoğu, Şeyhaynın[ya’nî, hazret-i Ebû Bekr ile hazret-i Ömerin] ve hazret-i Osmân-ıZinnûreynin ve Allahın arslanı hazret-i Alînin üstünlüklerini ve yüksekliklerinigöstermekdedir. Kısa anlayışıma göre yazıyorum. Dikkatle dinleyiniz!Hazret-i Ebû Bekr-i Sıddîk ve hazret-i Ömer-ül Fârûk “radıyallahü anhümâ”,Muhammed aleyhisselâmın yüksekliklerine ve vilâyet-i Mustafâvîninderecelerine kavuşdukları gibi, vilâyet bakımından, hazret-i İbrâhîmaleyhisselâma ve insanları dîne çağırmak bakımından da, Mûsâ aleyhisse-– 308 –