MEKTÛBÂT TERCEMESİ

253İKİYÜZELLİÜÇÜNCÜ MEKTÛBBu mektûb, şeyh İdrîs-i Sâmânîye yazılmışdır. Tesavvuf yolunu ve beşlatîfeyi kısaca bildirmekdedir:Allahü teâlâya hamd olsun. Onun sevgili Peygamberine ve temiz Âlineve Eshâbının hepsine salât ve selâm olsun! Din ve dünyâ se’âdetiniz için düâederim. Buradaki fakîrlerin hâli çok iyidir. Allahü teâlâya hamd olsun. Allahüteâlâ size de selâmet ve âfiyet versin. Muhammed aleyhisselâmın yolundabulundursun! Hâllerinizi ve mevâcidi, mevlânâ Abdülmü’min anlatdıve cevâbını beklediğinizi de söyledi. Buyurmuşsunuz ki, yer yüzünebaksam, yeri göremiyorum. Göke baksam, gökü bulmuyorum. Bunun gibi,Arşın, Kürsînin, Cennetin, Cehennemin var olduklarını bulamıyorum.Bir kimsenin önüne gitsem, onun varlığını bilmiyorum. Kendi varlığımı dabilmiyorum. Allahü teâlânın varlığı sonsuzdur. Onun sonunu kimse bulamamışdır.Tesavvuf büyükleri de, buraya kadar haber verdiler. Buraya kadarilerleyip, dahâ ileri gidemediler. Bundan ilerisini bildirmediler. Siz de,yükselmeği buraya kadar biliyorsanız ve bu makâmda iseniz, sizin yanınızagelmiyelim. Sizi râhatsız etmiyelim. Yok eğer, bundan dahâ yüksek birmakâm varsa, bize bildiriniz de, bu fakîr ve bu yolu çok özliyen bir arkadaşımile yanınıza gelelim. Birkaç seneden beri yanınıza gelmediğimiz, hepbunun içindir.Yavrum! Bu hâller ve böyle birçok hâller, hep kalbin hâlleridir. Böylehâlleri bulan kimsenin, kalbin makâmlarından dahâ dörtde birini geçmemişolduğu görülüyor. Kalbin makâmlarından, geri kalan üç kısmını da geçmeklâzımdır. Böylece kalbin işi biter. Kalbden sonra rûh vardır. Rûhdansonra, sır vardır. Sırdan sonra hafî vardır. Bundan sonra ahfâ vardır. Bu dörtlatîfeden herbirinin de ayrı ayrı hâlleri ve mevâcidi vardır. Herbirini ayrıayrı geçmek lâzımdır. Herbirinin yüksek derecelerine ulaşmak lâzımdır.Âlem-i emrin, bu beş latîfesinden sonra, bunların aslları olan derecelerbirer birer geçilir. Sonra, Allahü teâlânın ismlerinin ve sıfatlarının zılleri,görüntüleri derece derece geçilir. Bu zıller, beş aslın da asllarıdırlar. Bunlardansonra, ismler ve sıfatlar tecellî eder. Sonra şüûn ve i’tibârât görünürler.Bu tecellîlerden sonra, Zât-i ilâhî tecellî eder. Bu zemân itmînân-inefs hâsıl olur. Allahü teâlânın rızâsına kavuşmak müyesser olur. Buradahâsıl olan kemâlât ya’nî yüksek dereceler yanında, önceki kemâlât hiçkalır. Sonsuz bir deniz yanında bir damla su gibidir. Bu makâmda (Şerh-ısadr) olur ve (İslâm-ı hakîkî) ile şereflenir. Fârisî mısra’ tercemesi:İş budur. Bundan başkası hiçdir.Âlem-i emrin bu beş latîfesinin derecelerini ve bunların asllarını veaslların da asllarını geçmeden önce ismlerin ve sıfatların tecellîleri sanılanlar,Âlem-i emrin hâssalarından birkaçının görünüşleridir. Âlem-i emr, Allahüteâlâ gibi anlaşılamaz, nasıl olduğu bilinemez olduğundan ve maddesiz,mekânsız olduğundan, sâlik bu zuhûrları, ismlerin ve sıfatların tecellîlerisanarak aldanır. Bir sâlik, bunun için demişdir ki, (Otuz seneden be-– 316 –