MEKTÛBÂT TERCEMESİ

İbrâhîm aleyhisselâmın bu kadar büyük olması ve bütün insanlar arasında,ikinciliği kazanması ve Peygamberler babası olmakla şereflenmesi,hep Allahü teâlânın düşmanlarından teberrî etmesi sebebi ile idi. Allahüteâlâ, (Mümtehine) sûresinde meâlen, (Ey mü’minler! İbrâhîm aleyhisselâmıngösterdiği güzel yolda yürüyünüz! Ya’nî siz de, onun gibi ve onunlaberâber bulunan mü’minler gibi olunuz! Onlar, kâfirlere dedi ki: Bizdensevgi beklemeyiniz! Çünki siz, Allahü teâlâyı dinlemeyip başkalarına tapıyorsunuz.O tapdıklarınızı da sevmiyoruz. Sizin uydurma dîninize inanmıyoruz.Bu ayrılık, aramızda düşmanlığa sebeb oldu. Siz, Allahü teâlânın,bir olduğuna inanmadıkca ve emrlerini kabûl etmedikce bu ayrılık, kalbimizdensilinmeyecek, her şeklde kendini gösterecekdir) buyuruyor.Bu fakîre göre “rahmetullahi teâlâ aleyh”, Allahü teâlânın rızâsını ve sevgisinikazanmak için küfrden teberrî gibi, hiçbir amel ve ibâdet yokdur. Kâfirlereve küfre, Allahü teâlânın zâtı, kendisi düşmandır. İnsanların tapındıklarıbütün ma’bûdlar ve bunlara tapanlar, Allahü teâlânın zâtının düşmanlarıdır.Cehennemde sonsuz yanmak, bu alçak işin cezâsıdır. Nefslerinarzûsu ve her dürlü günâhlar ise böyle değildir. Bunlara, Allahü teâlânındüşmanlığı, kendinden değil, sıfatlarındandır. Allahü teâlânın günâhkârlaragazab etmesi, kızması, kendi gazabı ile değil, gadab sıfatı iledir. Bunlaraazâb etmesi, horlaması hep sıfatları ve fi’lleri iledir. Günâhkârlar,bunun için Cehennemde sonsuz kalmıyacak, belki bunlardan çoğunu isterse[Cehenneme sokmadan] afv edecekdir. Allahü teâlânın küfre ve kâfirleredüşmanlığı, zâtından olduğu için rahmet ve re’fet sıfatları, âhıretde kâfirlereyetişemiyecek ve rahmet sıfatı, zâtın düşmanlığını, ortadan kaldıramıyacakdır.Zâtın düşmanlığı, sıfatın acımasından dahâ kuvvetlidir. Sıfatile yapılan şey, zâtın yapdığını değişdiremez. Hadîs-i kudsîde buyuruyor ki:(Rahmetim gadabımı aşmışdır). Bunun ma’nâsı, rahmet sıfatım, gadab sıfatımıaşmışdır. Ya’nî, mü’minlerin günâhkârlarına karşı olan, gadab sıfatımıaşmışdır demekdir. Yoksa, rahmet sıfatı, kâfirlere, müşriklere karşı olanzâtın gadabını aşar demek değildir.Süâl: Allahü teâlâ, dünyâda kâfirlere merhamet ediyor. Nitekim yukarıdasöylendi. O hâlde, dünyâda rahmet sıfatı, zâtın gadabını aşmıyor mu?Cevâb: Kâfirlere dünyâda merhamet edilmesi görünüşdedir. Ya’nî,merhamet şeklinde görünen, istidrâcdır, hîledir. Nitekim, (Mü’minûn) sûresindemeâlen, (Kâfirlere çok mal ve evlâd vererek onlara yardım mı, iyilikmi ediyoruz? Küfrlerine karşılık olarak onlara, bol bol iyilikleri, çabukçabuk gönderiyor muyuz zan ediyorlar? Hayır, öyle değildir. Bu yardım,onlara iyilik değil, belki istidrâcdır. Azmaları, kudurmaları ve Cehennemegitmeleri içindir) buyuruyor. A’râf ve Nûn sûresinde, (Onları yavaş yavaşazâba yaklaşdırıyorum. Haberleri olmuyor. Onlar azdıkca, dünyâ ni’metleriniartdırarak, fırsat veriyorum. Aldanıyorlar. Onlara hâzırladığım azâbçok şiddetlidir) meâlindeki âyet-i kerîmesi de böyle olduğunu açıkca göstermekdedir.FÂİDE: Cehennemde sonsuz olarak yanmak, küfrün karşılığıdır. Buradadenilir ki, bir kimse, îmânı varken, kâfirlerin rüsûm ve âdetlerini yapar,onların ibâdetlerine, âdetlerine, bayramlarına kıymet verirse, âlimleri-– 371 –