MEKTÛBÂT TERCEMESİ

231İKİYÜZOTUZBİRİNCİ MEKTÛBBu mektûb, mîr Muhammed Nu’mâna “kuddise sirruh” yazılmışdır.Yüksek sesle zikrin bid’at olması sebebi açıklanmakdadır:Allahü teâlâya hamd ederiz. Onun sevgili Peygamberine “sallallahüteâlâ aleyhi ve sellem” ve Âline ve Eshâbına salât ve selâm ederiz! Birincimektûb, her ne kadar sıkıntılı idi ise de, ikincisi yumuşak ve uygun yazılmışidi ve çalışdığınızı bildiriyordu.Sevgili Kardeşim! Mîr Sa’deddîn yola çıkarken mektûb istedi. O günlerde,gönlümde darlık vardı. Aklım başımda değildi. Birşey yazamadım.Mevlânâ yâr Muhammed Cedîde, yazmasını söylemişdim. Aklım başımdaolmadığı o zemânda, eğer uygunsuz bir kelime yazılmış ise, kusûra bakmayınız.Bununla berâber, az birşey sizi incitmemelidir. İşinizi karışdırmamalıdır.Allahü teâlâ göstermesin aramızda hiçbir kırıklık yokdur. Kırılmış,üzülmüş olarak birşey yazılmış değildir. Nasîhat olarak bir şey yazılmış ise,sevinmek lâzım gelir. İkinci mektûbunuza çok sevindik. Her işde ateşli olmalıdır.Soğukluk ve gevşeklik düşmanlara olsun!Süâl: Husûl ile vüsûl arasındaki fark nedir?Cevâb: Kardeşim! Husûlde uzaklık vardır. Vüsûl ise çok gücdür. Ankâkuşunu, kendimize göre bir şekl vererek düşünürsek, hâfızamızda Ankâ hâsıloldu denebilir. Fekat, Ankâya vâsıl olunmamışdır. Çünki birşeyin zılli,ya’nî ikinci bir mertebede görünmesi, hâsıl olmasına mâni’ olmaz. Fekat,vâsıl olmak için, zılden kurtulmak lâzımdır.Süâl: Peygamberlerin “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât” mebde-i te’ayyünleriolan ismler, Evliyânın da, mebde-i te’ayyünleri midirler? Böyle ise,aralarındaki fark nedir?Cevâb: Peygamberlerin “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât”, mebde-i te’ayyünleri,Allahü teâlânın ismlerinin bütünüdür. Evliyânın mebde-i te’ayyünleriise, bu ismlerin parçalarıdır. Bu parçalar, o bütünlerin altındadır. Parçalarıdırdemek, yalnız bir bakımdan düşünülmekdedir demekdir. Meselâ,bütün irâde ile, yalnız birşeyi irâde gibidir. Evliyâ “rahmetullahi aleyhimecma’în” Peygamberlere “aleyhimüssalevâtü vetteslîmât” uymakla yükselebildikleriiçin, o bir bakımı, ortadan kaldırarak, bütüne kavuşabilirler.Bu ayrılığı, birkaç mektûbumda açıklamışdım. Düşününce hâtırlarsınız.Süâl: Yüksek sesle zikr bid’at olduğu için yasak ediliyor. Hâlbuki, böylezikr etmek tatlı oluyor. İnsan bırakmak istemiyor. Cübbe, kuşak, don vepantalon ve birçok başka şeyler de, Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem”zemânında yokdu. Onları niçin yasak etmiyorlar?Cevâb: Yavrum! Resûlullahın “sallallahü aleyhi ve sellem” kullandığışeyler, yapdığı işler, iki dürlü idi: Biri ibâdet olarak yapdığı işler idi. İkincisi,âdet olarak yapdıkları idi. İbâdet olarak yapdığı işlerin tersi, (Bid’at)olur. Böyle uygunsuz işleri yasak ederiz. Bunlar, dinde reform, değişiklikolur ki, buna hiç izn yokdur. Bir şehrin, bulunduğu memleketin âdetine uyarakyapdığı işlerin tersine, bu işlerin aksine olan şeyler bid’at olmaz. Bunlarıyasak etmeyiz. Böyle işlerin dinle ilgisi yokdur. Âdet olunca yapılır, âdet– 283 –