gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print
gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print
gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
(shpreh ndjenjat, kulturën, humanizmin e një kombi) <strong>dhe</strong> etik (kryen<br />
funksionin edukues të një kombi), por e<strong>dhe</strong> si tipar dallues. Tipari dallues<br />
li<strong>dhe</strong>t më shumë me individin.<br />
• Analizoni mesazhin etik të Kutelit ndërmjet konceptit të mallkimit për<br />
shpërdorimin e gjuhës. Gjeni burimin letrar të tij <strong>dhe</strong> interpretoni shtrirjen<br />
didaktike të mesazhit.<br />
Në qoftë se e bën këtë e në qoftë se talenti i tij – shkëndija hyjnore– fiket e<strong>dhe</strong> ay<br />
bëhet jatak i armikut kundër kombit, meriton dënimin më të rreptë. Dhe dënimi<br />
më i rreptë nuk është vrasja apo presja, si mund të kujtojë do-një shpirt-xhelat,<br />
po mallkimi. Mallkuar qoftë, do thotë kombi vetë, mallkuar qoftë ay që më pat<br />
njohur e ndjerë më mirë se çdo tjatër e që më pat tradhëtuar!<br />
Pra shkrimtari nëpërmjet krijimtarisë së vet duhet të shprehet për vlerat<br />
kombëtare, forcimin e tyre, reklamimin e tyre etj. Moskryerja e këtij misioni<br />
kombëtar si shkrimtar dënohet me mallkim, pikërisht sepse ai (shkrimtari)<br />
është që më pat njohur e ndjerë më mirë se çdo tjetër.<br />
Burimi letrar shih pikën e mësipërme. Shtrirja didaktike li<strong>dhe</strong>t me<br />
përdorimin e gjuhës përveç komunikimit, e<strong>dhe</strong> si një vlerë kombëtare. Kjo<br />
sot, mund të tingëllojë si e tejkaluar për shkak të botës globale ku ne po<br />
jetojmë, por më së miri sot, kjo li<strong>dhe</strong>t p.sh. me përdorimin e fjalës <strong>shqipe</strong> në<br />
vend të fjalës së huaj, në rastet kur ky përdorim është i ekzagjeruar, apo<br />
p.sh. përkthimi i shumë shprehjeve mot a mot që nuk i përgjigjen realitetit<br />
shqiptar: p.sh: spostohu-shtyu, bej tutje, xhentil- i sjellshëm etj.<br />
• Diskutoni raportin gjuhë-komb-fe. Evidentoni pikat lidhëse <strong>dhe</strong> pikat<br />
dalluese.<br />
Kombësia në raport me fenë është si lënda në raport me trajtën. Një popull<br />
mund të veshë, gjatë historisë, nga pikëpamja fetare, trajta të ndryshme,<br />
suksesive apo paralele si mund të veshë e<strong>dhe</strong> rroba të ndryshme.<br />
Për hatrin e trajtës, të veshjes e çveshjes (se njëri heq kapellën e tjetri zbath<br />
këpucët kur i lutet Zotit…) ne nuk do ndahemi vëlla me vëlla! Pra, <strong>gjuha</strong><br />
është mbi fenë për një komb.<br />
Pika lidhëse: një komb-një gjuhë; <strong>gjuha</strong> është mjet bashkimi kombëtar.<br />
Pika ndarëse: fe të ndryshme brenda një kombi, për pasojë e<strong>dhe</strong> kulturë e<br />
ndryshme.<br />
• Popullsia shqiptare përbëhet nga komunitete të ndryshme fetare. A mund të<br />
thoni disa raste lehtësisht të dallueshme, ku nëpërmjet gjuhës individët e<br />
pasqyrojnë përkatësinë e tyre fetare, si p.sh: lutem-falem etj.<br />
xhenet-parajsë; amshim- përjetësi, mëkat – gjynah; kreshmë-ramazan etj.<br />
• Analizoni mesazhin që jep shkrimtari për kombin e tij <strong>dhe</strong> për lidhjet e<br />
kombeve me njëri-tjetrin.<br />
Shkrimtari duhet t’i afrojë njerëzit, jo t’i ndajë. Më parë njerëzit e kombit të<br />
tij, pastaj komb me komb. Kuptohet vetiu: bashkim e kuptim në caqet e të<br />
drejtave të dikujt!...<br />
Misioni i shkrimtarit është bashkues, sepse li<strong>dhe</strong>t me identifikimin e<br />
kulturës kombëtare për lexuesit e tij. Por nisur nga karakteri estetik, human<br />
<strong>dhe</strong> universal i letërsisë, shkrimtari bashkon kombin e vet me kombet e tjera,<br />
jo vetëm sepse përcjell një anë të identitetit të tyre, por sepse këtë identitet e<br />
106
Change language