gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

• Përkufizoni termat dhe më pas përpiquni të klasifikoni veprën e A. Zengos
në mënyrë të mirëshpjeguar në njërin prej drejtimeve artistike:
1) Klasicizëm- tregon prirjen e artit pamor për ta bazuar krijimitarinë mbi
konceptin universal, të lidhur përjetësisht me bukurinë ideale, të shprehur
nëpërmjet rregullit, harmonisë, ekuilibrit, etj.
2) Impresionizëm-lidhet me mohimin e rëndësisë së subjektit, që risillte në
vëmendje pikturën me temë historike dhe fetare, rizgjoi pikturën e peizazhit,
mitin e artistit rebel ndaj konvencioneve, interesin për ngjyrat më shumë se
sa për saktësinë e linjave të subjektit, mbizotërimin e subjektivitetit artistik,
të shprehjes së emocioneve të artistit, penela të hedhur shpejt dhe plot
ngjyrë, që krijojnë një alternativë sipërfaqeje uniforme dhe të çrregullt.
3) Ekspresionizëm- prirja e një artisti për të veçuar në mënyrë të irrituar,
anën emotive të realitetit, në dallim nga ajo që perceptohet objektivisht.
4) Realizëm- përpiqet të japë realitetin shoqëror, kishte për qëllim pasqyrimin
e një realiteti të zhveshur dhe me sa më pak alegorira, duke i kushtuar
vëmendje të madhe fakteve.
• Lexoni me vëmendje pikën (2) dhe analizoni konceptet:
- pjellë trascendentale- që vjen si pasojë e diçkaje tjetër, që është pasojë,
jo krijim autentik;
- realizon- arrin;
- artiste-krijuese;
- e vërtetë artistike-thjeshtësi;
- subjekt i qetë- të pashkëputura nga realiteti shpirtëror i jetës;
- harmonikisht-organikërisht;
- efekt i iluminuar-prej heshtjes, dritës dhe hijes.
• Duke u mbështetur në analizën e mësipërme, shkruani një përmbledhje
shpjeguese mbi karakterin e artit të Zengos në këndvështrimin e Lasgush
Poradecit. *Ky ushtrim sugjerohet të jepet detyrë shtëpie.
• Thellohuni në konceptin lidhje intime e rrobës artistike me idenë artistike
dhe jepni komentin tuaj mbi këtë qëndrim. Evidencojmë kësisoj
përfundërisht lidhjen intime të rrobës artistike (ngjyrat) me idenë artistike (të
vërtetën në art), që e vështjell posi më një dritë përshkonjëse tejpërtej.
• Renditni karakteristikat e pikturës së Zengos sipas autorit dhe shpjegoni se
si ato janë tipare udhëheqëse të ideologjisë sempliciste të saj.
Thelbi i pyetjes është ku qëndron thjeshtësia e artit të Zengos, duke u
mbështetur në shtyllat e mëposhtme.
1. realizmi në pikturë;
2. subjektet e qeta;
3. kompozicioni i drejt-për-drejtshëm;
4. Gjyrat janë hedhur, njëkohësisht me urtësi dhe kuxim;
5. forma fisnikërore e thjeshtësisë dhe e masës.
• Ç’do të thotë ngjyrë sipas mendimit tuaj dhe cili është funksioni i saj në
artet pamore? A ka ngjyra arti i fjalës dhe si shprehen ato?
• Shtjelloni konceptin e ngjyrës në pikturat e Andhroniqi Zengos, duke u
përqendruar në funksionin simbolik dhe vlerat artistike që ato mbartin.
51