gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

papritur dhe shumë e bukur për të qenë e vërtetë për njerëz që jetën e tyre e
ngrenë mbi baza mashtrimi.
• Si përforcohet karakteri prej banditi i Votrenit? Zbuloni domethënien e
ngjarjeve.
Në mëngjes, Mishono i paguar nga policia, i hedh në kafe Votrenit një ilaç
gjumësjellës që shkakton grumbullim gjaku në kokë, dhe Votrenin pa ndjenja
e zhveshin, duke i zbuluar në shpatulla damkën e të dënuarit. Pra ai ishte
krimineli në arratisje.
• Si zhvillohen ngjarjet më tej për Viktorinën, Votrenin, Mishanonë dhe
Puarenë?
Mama Vokeri i humbet gjithë klientët e saj bujtinarë. Në fillim vijnë të marrin
Viktorina Tajferin: i ati e thërret të bijën në shtëpi, për shkak se i biri është
plagosur për vdekje në duel. Kjo tregon për ndërgjegjësimin e Tajferit jo vetëm
mbi detyrën dhe përgjegjësinë perëndi ndaj fëmijës, por edhe dashurinë e tyre.
Mandej në pension hyjnë xhandarët, të cilët kanë marrë urdhër ta vrasin në
vend Votrenin për kundërshtimin më të vogël, por ai tregon një gjakftohtësi
madhështore, duke iu dorëzuar qetësisht policëve. Kjo sjellje tregon se
pavarësisht se kush ishte, ai nuk ishte i frikësuar të ishte kriminel. Kjo nuk
lidhet me krenarinë e të qenit i tillë, por me realizmin ndaj të qenit i tillë. Të
mbushur me mahni të pavullnetshme për këtë “gjeni të burgjeve”, studentët që
po drekojnë në pension, i dëbojnë prej andej dy spiunët vullnetarë Mishono dhe
Puare. Dy të dëbuarit nuk vlerësohen më në shoqëri, sepse sjellja e tyre nuk
ishte në funksion të të qenit qytetarë të denjë, por spiunë të shitur.
• Analizoni rritjen e tensionit të brendshëm të dramës me zbulimin e
situatave të vërteta në të cilat ndodhen vajzat e xha Gorioit. Komentoni
dramën sociale brenda tyre.
Baroni De Nusingen deklaron se e gjithë paja e Delfinës është derdhur në
makinacionin financiar. Gorioin e pushton llahtaria, sepse bija e tij është nën
pushtetin e plotë të bankierit të pandershëm. Ndërkaq, gjendja e Anastasisë
është edhe më e keqe: duke shpëtuar Maksim de Trajin nga një burgim i gjatë,
ajo i ka lënë peng Gobsekut të gjitha brilantet e familjes dhe këtë gjë e ka marrë
vesh i shoqi, konti De Resto. Asaj i duhen edhe dymbëdhjetë mijë franga, por i
ati i ka harxhuar të gjitha paratë për apartamentin e Rastinjakut. Motrat nisin
ta mbulojnë njëra-tjetrën me fyerje të tmerrshme dhe në kulmin e këtij sherri
banal e zemërak plaku shembet përtokë: i ka rënë pika.
Drama është e përhapur në shumë aspekte: 1. aspekti material i saj, pasuria
e Gorioit humbet nga papërgjegjshmëria e dhëndrit, 2. vajzat e Gorioit,
pavarësisht nga investimet e babait për to, gjithmonë kanë qenë pre e
burrave të tyre dhe kjo është dramë jetësore, 3. vajzat e Gorioit janë
mashtruese dhe punojnë prapa shpinës së familjeve të tyre, 4. për të gjitha
sa thamë, edhe vetë Xha Gorioi është i pazoti të kontrolloje jetën e pasurinë e
tij. Thelbi i dramës sociale lidhet me degjenerimin e shoqërisë, viktimë e së
cilës janë edhe personazhet e romanit.
• Ç’do të thotë për ju se të gjitha ëndrrat e plakushit bëhen hi e pluhur? Po
për jetën në tërësinë e saj?
Kjo do të thotë që jeta e Xha Gorioit është shembur, dhe jo ëndrra. Ai nuk
kishte ëndërruar të ishte i lumtur, ai kishte punuar që të arrinte lumturinë.
79