gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

Shkrimi i përfundimeve:
Dhe kurorëzimi i veprës, fjalë plotë kryelartësi dhe forcë fisnike “Koha duke
përparuar do të japë gjithë mësimet.” (ideja universale)
Një librëz dyzetfaqesh. Mund ta ngrejë një foshnjë me majën e një gishti se ky
librëz është i lehtë si një pendë. Dhe nuk është vetëm një libër. Është një
monument (ideja e madhërishmërisë së figurës së Prometeut dhe artit të
Eskilit dhe universalizmi i mesazhit të librit). Dhe një monument me aq
rëndësi, sa njerëzit viganë të bashkuar e s’mund ta luajnë nga vendi.
(perspektiva e së ardhmes, që libri dhe mesazhi i tij janë të pafundëm, ndaj
dhe studimi mbi të s’do të rreshtë ndonjëherë).
• Analizoni tiparet e një eseje shpjeguese të tekstit “Prometeu i lidhur”.
Për këtë, nxënësit i përgjigjen pyetjeve si vijon:
1. A shpjegon një proces ky tekst? Po shpjegon një proces social-kulturor,
sepse ka të bëjë me fitoren e lirisë së shoqërisë, nëpërmjet dijes, njohjes
së të panjohurave dhe kulturës.
2. Cili është përkufizimi i përgjithshëm që përshkruan? Pak punë për një
dramë dhe me gjithë këtë është drama më e gjallë, më e fortë e njerëzore,
është drama e përjetshme e idealistit që vuan për mendimet e tij.
3. A përfshihen shpjegime të tjera? Po, si vijon:
Me rasën e këtyre fjalëve vëmë re afrimin e Prometheut të shtënë në hekura
për dashurinë që pati për njerëzit me Krishtin e kryqëzuar.
Një turmë simpatike e pyet Prometheun, cilat janë arsyet e mjerimit të tij.
“Është një mundim për mua që t’i rrëfej, thotë, është një mundim që të hesht,
sidoqoftë është një mjerim.”
Eskili i vë në gojë Prometheut një gjykim të thellë mi karakterin e tiranëve.
“Titanët kanë një ves të keq, që nuk u zënë besë miqve.” I thonë: “Lëri fjalët e
kota, i gjej ndonjë shërbim për mundimet e tua”. “Është gjë e lehtë, - përgjigjet
Prometheu, kur e ke këmbën jashtë greminës t’i japësh mësime, të këshillosh
ata që vuajnë. Unë i prisja të gjitha këto që heq, fajin desha dhe e bëra, nuk e
mohoj dot. Kur u shërbeva njerëzve,e vura veten me të dhëmbura.”
Për inatin, për zemërimin, Eskili vë një fjalë shumë të hijshme me gojë të
Oqeanit. Oqeani i thotë Prometheut se fjalët janë mjekët që shërbejnë zemërimin.
Oqeani i thotë një tjetër fjalë të urtë Prometheut: “Del më i fituar njeriu i
mençur që bëhet sikur s’ka mend.” Këshillë si pak. Si duket ky mendim: “Më
mirë vdes njëherë njeriu se sa të vuajë çdo ditë”. Këtë mendim mund ta keni
dëgjuar shumë herë dhe të mos keni dëgjuar shumë herë dhe të mos ju bëjë
përshtypje: po mos harroni se këtë dhe fjalë të tjera, Eskili i tha i pari; duhet
t’u kthejmë forcën që kanë pasur, po që humbën nga përdorimi i dendur për
të kuptuar bukurinë e virgjër të tyre.
4. A janë fjalë të një domethënieje shkak-pasojë apo sqaruese? “Është një
mundim për mua që t’i rrëfej, thotë, është një mundim që të hesht, sidoqoftë
është një mjerim.”/ “Titanët kanë një ves të keq, që nuk u zënë besë miqve.”
5. A përmbledh përfundimi shpjegimin praktik të ndodhisë? Po, në
paragrafin:
Dhe kurorëzimi i veprës, fjalë plotë kryelartësi dhe forcë fisnike “Koha duke
përparuar do të japë gjithë mësimet.”
57