gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

faqe zbuloja fjalë që më shtojin çudinë, aq nga thellësia e mendimit sa nga
bukuria e mbrojtur e trajtës. 4. Por për fat të zi, mendimet shumë herë vijnë
tepër vonë. M’u duk gjë e pëlqyer të jap bashkë me përkthimin 1 edhe fjalën
në gjuhë të Eskilit, ashtu siç i ka shkruar poeti tri herë i lartë.
Këto situata na ndihmojnë të kuptojmë parimet e Konicës ndaj letërsisë,
kulturës në përgjithësi, dhe veçanërisht ndaj misionit të intelektualit në shoqëri.
• Si është vendosur pika e lidhjes në kontekst dhe thoni cila është ajo. Pika e
lidhjes ka dhe një funksion simbolik, zbulojeni atë.
Pika e lidhjes: “Është kurdoherë i ashpër kur ka pak kohë që urdhëron”.
Funksioni simbolik: Tirani i ri dhe tirania synojnë të sundojnë nëpërmjet
forcës dhe padijes. Me padije sundohet populli, me forcë elita.
• Analizoni argumentin e Konicës: “Se natyra e njeriut nuk ndërron dhe një
poet i madh që zbulon të vërtetat e kohës së vet, zbulon të vërtetën e të gjithë
kohëve të pastajme”.
Argumenti: Një poet i madh… zbulon të vërtetën e të gjithë kohëve të pastajme.
Misioni i poetit (intelektualit) është të ngrejë vepra të bazuara mbi misionin e së
vërtetës, që është edhe baza e universales. Pra edhe thelbi i një njeriu duhet të
jetë i ndërtuar mbi vërtetësinë ndaj vetes dhe të tjerëve. Është vetëm e vërteta e
mendjes dhe e sjelljes që e bën individin dhe veprën e tij të pavdekshme.
• Shpjegoni figurën e Eskilit sipas vlerësimeve të Konicës, duke shtuar edhe
gjykimet tuaja. Përpiquni të argumentoni bazën ku janë mbështetur
krahasimet me autorët e tjerë.
Eskili sipas Konicës:
- Cili e ka thënë këtë fjalë të thellë?
Eskili është poeti më i lartë e më i thellë i vjetërsisë klasike. S’ka as mjeshtërinë
elegante dhe të mbaruar të Euripidit, as lirizmin e lulëzuar të Sofokliut. Eskili ka
një madhëri fisnike si të artistëve që punojnë mermeret e Parthenonit. Shumë
herë të kujton Shekspirin, jo Shekspirin e Juljetës ose të Rosalindës, po
Shekspirin e Hamletit dhe të Laertit. Ndër gjithë veprat e tij që kanë shpëtuar
nga prishja dhe kanë arrirë gjer te ne, më e thella është “Prometheu i lidhur”.
Krahasimet me Euripidin dhe Sofokliun janë bazuar mbi parimin e
përfshirjes së këtyre tre autorëve në periudhën e Antikitetit dhe është
vlerësuar veçantia e secilit prej tyre.
Krahasimi me Shekspirin bazohet në vlerat universale dhe të ngjashme mes
Prometeut të lidhur dhe Hamletit apo Mbretit Lir. Tek të trija trajtohet ku si
linjë parësore, ku si dytësore tema e pushtetit (tiranisë në Antikitet), por në
forma të ndryshme.
• Thoni fabulën e tragjedisë “Prometheu i lidhur” dhe argumentoni si ka
mbërritur Faik Konica në përfundimin se Prometheu i lidhur është “... drama
e përjetshme e idealistit që vuan mendimet e tij”.
Përfundimi i Konicës: Prometheu, një gjysmëperëndi, pati mëshirë për
njerëzit dhe u shpuri zjarrin, të cilin gjer atëherë e dijnë dhe e gëzojnë vetëm
perënditë; Zeusi i pari i perëndive, që ta ndëshkojë për vjedhjen e zjarrit vë ta
lidhin Prometheun në një shkëmb të egër e të shkretë të Detit të Zi, ku do të
mbetet i munduar gjer sa të pendohet e të kërkojë ndjesë; po ai me një
kryelartësi të lidhur, nuk do t’i përulet padrejtësisë.
59