gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

Të vëzhguarit:
1. Orientohet nxënësi të komentojë së pari portretet, e pastaj peizazhet, me
qëllim që të kuptohet botëkuptimi femëror e artistik në art.
• Përpiquni që gjithë informacionin që merrni nga fotot e pikturave mbi
piktoren ta zbuloni nëpërmjet informacionit që na kanë dhënë studiuesit
Drishti dhe Kuka etj.
Tekstin mbi jetën e piktores e lexon vetëm mësuesi për nxënësit, në mënyrë që
nëpërmjet të dëgjuarit nxënësi të familjarizohet me terma nga fusha e artit pamor.
• Analizoni një nga një pikturat e Zengos dhe ndaloni te rëndësia e gjithë
elementeve që keni komentuar pak më parë, duke bërë këtë herë një qasje më
të arsyetuar. Përpiquni të përdorni fjalë të teknikës së artit pamor.
• Jepni vlerësimin tuaj për artin e Androniqi Zengos.
• Ndërsa lexoni tekstin, kryeni korrektimet e nevojshme për ta sjellë atë në
shqipen e normuar.
Pas leximit të parë, sugjerohet rileximi i tekstit në gjuhën shqipe të normuar.
• Renditni gjithë informacionin që morët nga kjo ese shpjeguese e Lasgush
Poradecit mbi piktoren Andhroniqi Zengo.
1. Realizimet e saj përmbajnë vlerën e mendimit që i inspiron: një mendim,
ku shfaqjet e jetës dhe të botës përmblidhen në simbolin më të thjeshtë të
tyre, e cila do të thotë në aspektin e tyre më të natyrshëm, më afër
principit krijonjës që i gjallëson (parimi krijues).
2. Art domethënë për piktoren Zengo e vërtetë artistike, dhe e vërtetë
artistike domethënë simplicitet (parimi estetik).
3. Nga vijat e shumta, plot lëvizje dhe ngatërrim përbrenda tyre, shpirti
artistik i saj relevon vetëm karakteristikat zotëronjëse, vetëm pamjen
qendrore, për të ngjizur me anën e tyre dhe përmjet etikës së vetvetes
veprën artistike të vërtetë (parimi etik).
4. Që udhëzon Zengon me gjithë ato portrete, pamje dhe tablora (gjinitë e
lëvruara), këtë koncepcion që s’është pjellë transcendentale po
transpozimi i së vërtetës artistike në simplicitetin e saj, Zengua e realizon
me mjetet më të përshtatura, më imediate për t’u vleftësuar: subjektet e
qeta, të pashkëputura nga realiteti shpirtëror i jetës, kompozicioni i drejtpër-drejtshëm
vijash të mbëdha, efektet e iluminuara prej heshtjes
përputhen harmonikërisht, organikërisht, në fondin e të cilit i japin
karakteristikën e mënyrës së artistes. (karakteri realist i veprës së saj).
5. Evidencojmë kësisoj përfundërisht lidhjen intime të rrobës artistike me
idenë artistike, që e vështjell posi më një dritë përshkonjëse tejpërtej
(ndjeshmëria artistike).
6. Atmosfera e ngrohtë, diafane, e njëtëshme që rrethon sendet, drita e
qëndruar në gjithë nuancat e saj, atitudat dhe gjestet plot masë të
tablove, mimika e disiplinuar e portreteve, aspekti i përmbajtur në
vetëvete i pamjeve të mara sicila nga një botë që i përshtatet, dyke e
plotësuar dhe pasuruar, më mirë gjindjes shpirtërore të piktores. (tiparet
e artit të Zengos)
7. Gjyrat janë hedhur, njëkohësisht me urtësi dhe kuxim, në t’atillë mënyrë, që
prej koncertit të shumëanshëm të notave të tyre del harmonija kryesore e
47