gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

• Zbërtheni kuptimin dhe simbolikën e murosjes, sipas Fugës, dhe karakterin
epik të dukurisë. Cilat janë shpjegimet e autorit dhe a e mbështesin ato
metodologjinë e esesë mbi leximin e traditës nëpërmjet aktuales dhe aktualen
nëpërmjet traditës?
Qëndrimi i autorit: do të duhej të flijohej duke u murosur e gjallë në
themelet e mureve të kështjellës dhe prej andej do të kullonte pikë-pikë
qumështi i gjirit të saj për të ushqyer foshnjën e parritur, si për t’iu kujtuar
brezave të ardhshëm se gjithçka që ishte ndërtuar aty në mënyrë epike, ishte
fryt i sakrificës së saj sublime, mbështetej te kapërcimi i së pamundurës, te
kapërcimi i jetës te vdekja dhe i vdekjes te pavdekësia.
Epikja vërehet lehtësisht tek heroizmi i aktit të murosjes.
Po, e mbështesin ato metodologjinë e esesë mbi leximin e traditës nëpërmjet
aktuales dhe aktualen nëpërmjet traditës, sepse si thotë vetë Fuga është
përdorur një metodologji e caktuar për të përdorur modernitetin në zbulimin
e përmbajtjes së vlerave dhe domethënies së kulturës tradicionale, si dhe
tradicionalen për të lexuar më në thellësi modernen.
• Analizoni në formë të shkruar domethënien e shprehjes “... te kapërcimi i jetës
te vdekja dhe i vdekjes te pavdekësia”, duke ruajtur tiparet e shpjegimit analitik.
Jo më shumë se 4 fjali. Pra, një e vdekur që mban në jetë një të gjallë, pra
heroina e legjendës nëpërmjet dy misioneve të saj: të femrës grua dhe nënë
dhe të shpirtit flijues për ekzistencën e kalasë.
• Ç’do të thotë sipas mendimit tuaj që vendimin t’ia lësh në dorë rastësisë?
Po për autorin, ç’do të thotë kjo? Zbërtheni kuptimin e përkufizimit “Në
kushtet e barazisë së të drejtave, flijimi nuk mund të bëhet veçse “rastësisht”.
Rastësia sipas Fugës: Në kushtet e barazisë së të drejtave, flijimi nuk mund
të bëhet veçse “rastësisht”. Por rastësia nuk ndodh, çka do të thotë që
rastësia asnjëherë nuk ekziston “rastësisht”.
• Artan Fuga pohon “... Struktura bazë e legjendës zë fill me pabarazi”, “...,
me një të drejtë që duhet kompensuar”. Analizoni bazën e këtyre pohimeve
dhe qëndrueshmërinë etike, morale dhe filozofike.
Kjo duhet parë në dy aspekte: atë ideal të rastësisë dhe atë praktik në
fragmentin:
Në kushtet e një bashkësie me individë të barabartë në të drejta, zëvendësimi
i aftësisë së vërtetë vendimmarrëse me marifetin e një marrëveshjeje false të
përshëndetur nga të gjitha palët, mund të arrijë të ketë vetëm një sukses
afatshkurtër, por nuk mund të realizojë atë koherencë të brendshme të
bashkësisë, që mund ta bëjë atë të evitojë katastrofat institucionale të
mëpastajme.
Dy vëllezërit e mëdhenj e prishën paktin e ruajtjes së fshehtësisë së vendimit
që morën dhe, natën, pa u ndier, në fshehtësi, u rrëfyen përpara grave të
tyre, të cilat dalin edhe ato si subjekte që e pranojnë hilenë jo si pjesëmarrëse
të drejtpërdrejta, por si publik që përfiton prej saj, që pranon pabesinë për
hir të interesave të veta të garantuara.
Aspekti etik është të vepruarit me mosbarazi, aspekti moral lidhet me
këshillën për rastësi e besë ndër ta, aspekti filozofik ka të bëjë me individë të
barabartë në të drejta.
41