gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

Sipas Shekspirit një nga shenjat dalluese të një mendjeje vërtet të zhvilluar
është se ajo nuk mendon veçanërisht dhe në mënyrë të njëpasnjëshme për
gjininë, është shumë më vështirë sot se dikur të përftosh atë gjendje
mendore.
• Renditni me shkrim tiparet e një mendjeje të zhvilluar sipas Vulfit dhe
komentoni secilin prej tyre:
1. Nuk mendon veçanërisht dhe në mënyrë të njëanshme për gjininë.
2. Sot është shumë e vështirë që të përftohet mendja e një burri-grua.
3. Mendja androgjene ka rezonancë dhe është poroze; ajo është aftë të
përçojë emocione pa pengesa, se është krijuese në mënyrë të natyrshme
dhe përshkënditëse.
• Trajtoni lidhjen që ekziston mes letërsisë dhe gjinisë nga këndvështrimi i
Vulfit. A bini dakord me shprehjen “Kjo gjë duhet t’u ketë nxitur burrave
dëshirën e papërmbajtur për t’u afirmuar...” ?
Asnjë epokë nuk mund të ketë qenë kaq e vetëdijshme për ndarjen e gjinive sa
jona; mjaft të sillje në mend librat e pafund që kishte në Muzeun Britanik të
shkruara nga burrat për gratë, të cilat e provojnë këtë më së miri. Për këtë
ishte pa dyshim fajtore fushata e së drejtës së votës për gratë. Kjo gjë duhet t’u
ketë nxitur burrave dëshirën e papërmbajtur për t’u afirmuar; duhet t’i ketë
bërë që të vënë theksin tek gjinia dhe tiparet e saj, gjë që nuk do të kishin
marrë mundimin ta bënin po të mos qenë sfiduar nga gratë. Dhe kur dikush
sfidohet, qoftë edhe nga disa gra me kapela të zeza, ai kundërshton, dhe kur
nuk të kanë sfiduar kurrë më parë, kundërshtimi bëhet edhe më i tepruar.
Lidhur me dëshirën e papërmbajtur të meshkujve për tu afirmuar mund të
themi se bëhet fjalë për ndryshime të thella sociale më shumë se sa për sfida
të karakterit gjinor. Sfida në vetvete nuk është forca, por është
këndvështrimi.
• Interpretoni domethënien e shprehjes “Nuk isha plotësisht e sigurt, nëse
kjo ishte një “I” në trajtën e një peme apo të një gruaje që po ecte.”, duke e
parë në kontekstin maskilist, por dhe nga pikëpamja feministe. Shihni me
kujdes simbolikën që mbartin mjetet gjuhësore të shprehjes.
Nëpërmjet kësaj shprehjeje Virxhinia Vulf ka shprehur më së qarti dyshimin
e saj mbi personalitetin e individit, prandaj ajo thotë: nëse kjo ishte një “I” me
një fjalë a është dikush me personalitet të plotë njerëzor pavarësisht nga
përkatësia gjinore apo sociale dhe ana tjetër e shprehjes apo të një gruaje që
po ecte çka do të thotë se individi identifikohet në bazën e gjinisë dhe të
forcës psikosociale që kjo gjini i atribuon.
Simbolika që mbart lidhet forma e drejtë e shkronjës “I” me konceptin e
pemës që në fakt është një metaforë për integritetin personal të gjithsecilit
individ, por dhe të shterpësisë që ky lloj integriteti mbart në vetvete.
• Komentoni domethënien e shprehjes “... e bllokonte himnin e energjisë
krijuese dhe e mbante brenda ca kufijve të ngushtë”. Shiheni komentin tuaj
edhe nga një këndvështrim sociologjik mbi nevojën e një fushëpamjeje
femërore për jetën dhe artin.
Shprehja në vetvete i atribuohet shterpësisë së kanoneve dhe modeleve kallpe, të
cilat e frenojnë fantazinë krijuese. Kjo do të thotë se bota ka nevojë për dy
140