gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

ndikon fort te Krogstadi: në të kaluarën ata kanë qenë të dashuruar, por
zonja Linde qe martuar me një tjetër. Në duart e saj kishte mbetur nëna
plakë dhe dy vëllezërit e vegjël, ndërsa gjendja financiare e Krogstadit ishte e
brishtë. Tanimë zonja Linde është e lirë: ka vdekur e ëma, vëllezërit e kanë
marrë veten dhe ajo vetë është e gatshme të martohet me Krogstadin, nëse ai
e dashuron ende. Krogstadi është i gëzuar. Jeta e tij po merr trajtë të
kuptimtë, duke gjetur më në fund edhe dashurinë, edhe njeriun besnik (Pra
Krostadi nëpërmjet dashurisë evoluon si personazh). Ai heq dorë nga
shantazhi. Por, është vonë. Letra e tij ka mbërritur në kutinë postare të
Helmerit, çelësat e së cilës i ka vetë ai. Kështu, le ta dijë Nora se me çfarë
njeriu ka të bëjë, me çfarë morali hipokrit dhe me çfarë paragjykimesh e ka
burrin. Kështu vendos Krogstadi. A ju duket i drejtë vendimi i Krostadit për
ta nxjerrë të vërtetën në shesh?
• Vlerësoni sjelljen e Helmerit pasi zbulon të vërtetën mbi gruan e tij. Sa e
nevojshme ishte kjo transparencë dhe cilat janë pasojat e saj?
Helmeri reagon shumë keq duke e përbuzur gruan e tij dhe duke mos marrë
parasysh arsyen se përse ajo kreu atë krim. Ai në vend që ta mbështeste të
shoqen, e trajton atë si një kriminele ordinere. Kjo transparencë ishte e
nevojshme për të nxjerrë në pah falsitetin e martesës së tyre të dështuar, por
mbi të gjitha thelbin e shtirur e hipokrit të Torvaldit. Pasojë e kësaj
transparence ishte ndarja e tyre.
• Çfarë i solli qetësimi i Krogstadit familjes Helmer? Cili është pozicioni i
bashkëshortëve tanimë? Analizoni situatën.
Postieri sjell letrën e Krostadit, ku ai shkruan se heq dorë nga kërkesat dhe
pretendimet dhe deklaron se do ta lërë të qetë Norën. Gjendja e Helmerit sa
ora ndryshon. Ata kanë shpëtuar. Gjithçka do të jetë si më parë, madje më
mirë. Por, pikërisht atëherë Nora, të cilën Helmeri është mësuar ta trajtojë si
një lodër të bindur, ngre krye kundër tij. Ajo largohet nga shtëpia. Ikën
përgjithmonë. Në fillim i ati e mandej Helmeri qenë mësuar ta trajtojnë atë si
një kukull, të cilën është mirë ta ledhatosh. Këtë Nora e ka ditur dhe më
parë, por ajo e ka dashur Helmerin dhe ia ka falur. Tani puna qëndron
ndryshe; ajo ka shpresuar shumë për një çudi, që Helmeri, si burri i saj i
dashur, do ta marrë përsipër vetë fajin e saj. Tanimë ajo nuk e do Helmerin,
sikundërse Helmeri nuk e ka dashur atë më parë - ai kënaqej vetëm me idenë
të jetë i dashuruar me Norën. Ata janë tashmë dy të huaj. Jeta, si më parë,
është e pamundur. Ajo do të ishte një jetë e përllogaritur, hipokrite, duke u
shtirur, për hir të komoditetit dhe parave.
Qetësimi i Krostadit solli sjelljen e Helmerit në gjendjen e tij të zakontë, atë të
hipokritit. Gjithashtu erdhi momenti që Nora të nxirrte në pah jo vetëm
rebelizmin e saj, por edhe karakterin e saj të fortë. Ajo pëson një revolucion
brenda vetes, i cili nuk ka të bëjë shumë me mosrespektimin ndaj saj si
femër, por mbi të gjitha ka të bëjë me ndërgjegjësimin e saj për vlerat e
vetvetes. Nora e ndërgjegjësuar për pozicionin e saj në familje, po pëson një
ndërgjegjësim të ri: atë bashkëshorti kurrë nuk e paska dashur. Procesi që
ndodh është tëhuajësimi, mospasja e lidhjes me njëri-tjetrin. Nora vendos ta
jetojë jetën e vet ndryshe.
• Si e vlerësoni rebelimin e Norës? Komentoni fjalët e saj: “Kjo do të kishte
qenë çudia e çudive”.
169