gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

gjë, më pas është edhe shantazhi i Krogstadit dhe së fundi lodhja nga
gjykimet e shoqërisë dhe ndrydhja e personalitetit të saj.
• E vërteta bashkëshortore fillon të zbulohet që nga tisi i dyshimit që ngrihet
aq lehtë mes tyre. Analizoni dialogun mes Norës dhe Torvaldit.
E vërteta bashkëshortore fillon të zbulohet në dialogun e Norës me Torvaldin.
Në këtë dialog shfaqet pastër egoizmi dhe karakteri mediokër, puritan i
Torvaldit. Ai fillon të ofendojë Norën duke e akuzuar se i kishte shkatërruar
jetën dhe se ishte një mosmirënjohëse, kurse Nora kupton karakterin e
vërtetë të Torvaldit dhe merr vendimin e saj.
• Interpretoni fjalët e gruas: “Ti nuk duhet të vuash për mua… Mbi ty nuk
duhet të bjerë asgjë…”
Fjalët e Norës janë të qarta. Ajo i thotë Helmerit se mbi të nuk do të bjerë
asnjë përgjegjësi duke lenë të nënkuptohej se ajo bëri ç’të mundej dhe
pavarësisht se u mundua dhe e shpëtoi prapë u gjykua prej tij.
• Si e zbulon Nora thelbin e vërtetë të të shoqit dhe të respektit reciprok, por
dhe më gjerë, të martesës së saj!
Nora zbulon të vërtetën rreth të shoqit dhe martesës së tyre nga reagimi i tij
kur ai lexon letrën. Ai tregon karakterin e vërtetë dhe ajo kupton se nuk e ka
njohur kurrë atë, e së fundmi kupton se martesa e tyre ka qenë një farsë.
• Komentoni fjalët e rënda të Torvaldit dhe efektin që ato kanë te Nora. Çfarë
zbulon ky dialog me replika të gjata?
Fjalët e rënda të Torvaldit janë vërtetë pasqyrë e shpirtit të tij të vogël sepse
ai replikon pa dëgjuar arsyet e Norës. Kështu janë pikërisht këto fjalë që
kthjellojnë Norën dhe e bëjnë atë të qartësojë çdo gjë. Replikat e gjata në këtë
dialog zbulojnë bazamentet e dobëta dhe të pakuptimta të familjes Helmer.
• Vlerësoni përgjigjen e heroinës: “Por, duke mos qenë unë, ti je i lirë!”.
Me këtë përgjigje, Nora e çliron Torvaldin nga çdo lloj përgjegjësie madje edhe
prej martesës së tyre.
• Lexoni me kujdes fjalët e Torvaldit ndaj “propozimit” të mësipërm. Përpiquni
të dalloni bashkëshortin dhe të huajin në replikën e tij.
Torvaldi shfaqet si bashkëshort kur nuk pranon ndarjen dhe si i huaj kur ai
e pyet Norën nëse mund të qëndrojnë si vëlla e motër propozim ky plotësisht i
pakonceptueshëm. Këtu del në në pah satira e sarkazma e artit të Ibsenit.
• Zgjidhja që burri i ofron situatës bashkëshortore është: “Domosdo, sa për sytë
e botës ne do të vazhdojmë si më parë, ti do të rrish këtu, kjo kuptohet”, si dhe
ndëshkimin me anë të heqjes së atributit amësor. Shtjellojeni këtë situatë.
Kjo është një zgjedhje totalisht fatale dhe e papranueshme sepse kjo zgjedhje
bëhet vetëm për të shmangur opinionin e shoqërisë së kohës, ndërsa vendimi
për t’i hequr amësinë Norës është barbar. Me anë të qëndrimit të tij Torvaldi
ka shpërfillur kapacitetin prej nëne të Norës.
• “Nora shpëtova!” janë fjalët e Torvaldit. Po Nora ku është? Analizoni
situatën.
Torvaldi shpëtoi nga gjithçka që i interesonte atij por ai humbi diçka më të
madhe, Norën dhe familjen. Megjithatë këtu nuk kemi asgjë të re përveçse
karakterin egoist të Torvaldit. Tashmë Nora dhe ai janë të huaj për njeritjetrin
sepse e tillë Nora ka qenë gjithmonë për Torvaldin.
176