gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

Vlen të thuhet se vetë Fausti ka kurajën ta përballë atë duke i thënë se nuk e
lë të iki më. Këtu ai dëshmon edhe një herë se ka marrë përsipër ta bëjë
rrugën drejt njohjes. Simboli e përdorur këtu është çelësi i Solomonit. Duke
qenë se Fausti ndihet i kërcënuar nga magjia e kones ai kërkon ndihmën e
këtij libri simbol i përgjigjeve për energjitë negative të gjithësisë.
• Argumentoni përdorimin e apostrofit, ankthin ndaj të panjohurës dhe frikën
ndaj saj.
Vëreni raportet mes fuqisë dhe pafuqisë njerëzore, si dhe plotfuqishmërinë
qiellore.
Po ti, more mik,/ nga Ferri ke ikë?/ Ket shenj kqyr atëher: /përkulen me tmerr
/ballë tij t’zezat hordhi. /Po fryhet, ç’janë ngrehë flok’t e tij!/ O ti, i mallkuem,
/a mundesh vallë me e lexuem /ate t’pakrijuemin,/ at të pashprehunin, /nalt
n’Qiel t’adhuruemin /mizorisht t’therunin?
Këtu ndeshin dy apostrofë po ti dhe o ti. Në rastin e parë Gëte nëpërmjet
kësaj figure ka ngritur një pyetje retorike duke kontrastruar dy koncepte:
mikun dhe ferrin. Në këto vargje vërehet frika e Faustit që në fakt përkon me
përçmimin e njerëzve në përgjithësi ndaj së panjohurës pavarësisht faktit se
këtu ka të bëjë me të ligën. Fausti apriori e ka krahasuar me tmerrin të
panjohurën me të cilën po përballet. Tek strofa e dytë o ti i mallkuem Fausti
shpreh pafuqishmërinë e vet përpara forcave të panjohura për të. Në këtë
pikë ai beson se vetëm Krishti i kryqëzuar ka mundur ta zbulojë një ligësi të
tillë si kjo që i është shfaqur atij.
• Zbuloni domethënien etike dhe estetike të zilisë dhe pamjaftueshmërisë së
Mefistofelit në vargun “m’keni djersitë sa m’keni ba të plasi”.
Domethënia etike e këtij vargu qëndron në faktin se shkrimtari na paralajmëron
mbi faktin se përballë figurës idealiste të Faustit dikush me ndjesira jo të mira ka
vendosur të ndeshet. Në këtë kuptim Gëte thotë se në thelbin e njohjes qëndron
përballja e vlerave pozitive me fuqitë negative dhe prandaj Mefistofeli e përcakton
se ai është lodhur për ta kapur Faustin në një moment të lëkundur.
Domethënia estetike: Nga pikëpamja gjuhësore këtu kemi një hiperbolizim të
luftës që fuqitë negative bëjnë për tu ndeshur me virtytin. Në fakt kjo është sfida
që energjitë negative i ofrojnë vlerave pozitive për ti kthyer ato në vlera universale.
• Përshkruani Mefistofelin nga këndvështrimi nihilist, fuqia dhe
përshtatshmëria.
Un jam pra shpirti, qi mohon çdo gja./ E kam të drejtë: çdo gja qi asht mbi
dhe/ e meriton t’shembet përdhe,/ Ma mirë asgja në dritë mos të kish dalë!/
Shkatrrimi, e zeza, me nji fjalë,/ çka quejmë të keqe, mkatet:/ ja bota qi
m’përshtatet.
Nëpërmjet këtyre vargjeve Mefistofeli e ka pohuar që përfaqëson forcën që
shkatërron vlerën. Në fakt nuk është në kuptimin e mirëfilltë kjo. Ai kërkon
të thotë se vlerat që të ekzistojnë në kuptimin universal duhet ti mbijetojnë
çdo lloj kohe dhe çdo lloj prove.
Fuqia sipas Mefistofelit qëndron tek mungesa e dritës. Pra, tek një mendje e
errësuar çka do të thotë se njeriu nuk ka nevojë për të shkuar përpara.
Nëpërmjet pohimit që ai bën se bota që i përshtatet është bota e mëkateve ai
ka ftuar Faustin në sfidën për të zbuluar thelbin e vet.
159