gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

Informacioni: 1. Nër manifestimet kulturale të 25-Vjetorit, ekspozita e pikturave
që i paraqit publikut shqiptar zonjusha Zengo ze vëndin e saj të rezervuar
veçanërisht. (1) Dyke marë artin si shprehje esenciale të së vërtetës, realizimet
e saj përmbajnë vlerën e mendimit që i ispiron… 2. . Ky, simplifikimi i naturës,
prej së cilit del e vërteta artistike, është parimi sipër-të-gjithash, që udhëzon
Zengon me gjith ato portrete, pamje dhe tablora, të cilat mbushin dëndur
pranë njëratjatrit muret e salonit të ekspozitës në bulevardin Zog. Dhe prandaj
këtu është pa vënd klasifikimi i lehtë i veprës së saj nënë njërën ose tjetrën nga
formulat kalonjëse të modës ose të modave artistike, futja e intuicionit artistik
të lirë brënda kllapës së akademismit, klasicismit, ekspresionismit dhe të
shumë ismave të tjera… 3. Këtu, në këtë mënyrë kështjelltësije të ekzekutimit,
hyjnë njëra pas tjetrës dhe gjithë elementet e tjera të artit piktural, atmosfera e
ngrohtë, diafane, e njëtëshme që rrethon sendet, drita e qëndruar në gjithë
nuancat e saj, atitudat dhe gjestet plot masë të tablove, mimika e disciplinuar
e portreteve, aspekti i përmbajtur më vetëvete i pamjeve të mara sicila nga një
botë që i përshtatet, dyke e plotësuar dhe pasuruar, më mirë gjindjes
shpirtërore të piktores. 4. Vepra e Andhroniqi Zengos duhet konsideruar, në
vijë të parë, si ajo që është në realitet: Lirimi nga daljet e të ashtuquajturit art
ekspresionist, që domethënë art pa masë në mendim dhe shprehje, të kësaj së
katërte shekulli përpara dhe pas luftës së 24-ës.
Për këtë të mbahet parasysh patjetër klasifikimi i kategorive në të cilat do të
përfshihet informacioni.
• Nënvizoni në tekst tezën që Lasgush Poradeci ka ngritur lidhur me vlerat e
ekspozitës së piktores Zengo dhe renditni gjithë argumentet mbështetëse.
Teza: Ekspozita e pikturave që i paraqit publikut shqiptar zonjusha Zengo ze
vëndin e saj të rezervuar veçanërisht.
Argumente mbështetëse: 1. realizimet e saj përmbajnë vlerën e mendimit që i
inspiron: një mendim, ku çfaqjet e jetës dhe të botës përmblidhen në simbolin
më të thjeshtë të tyre, e cila do të thotë në aspektin e tyre më të natyrshëm. 2.
Nga vijat e shumta, plot lëvizje dhe ngatërrim përbrënda tyre, shpirti artistik i
saj relevon vetëm karakteristikat zotëronjëse, vetëm pamjen qëndrore, për të
ngjizur me anën e tyre dhe përmjet etikës së vetëvetes veprën artistike të
vërtetë. 3. Ky, simplifikimi i naturës, prej së cilit del e vërteta artistike, është
parimi sipër-të-gjithash, që udhëzon Zengon me gjith ato portrete, pamje dhe
tablora. 4. Zengua e realizon me mjetet më të përshtatura, më imediate për t’u
vleftësuar: subjektet e qeta, të pashkëputura nga realiteti shpirtëror i jetës,
kompozicioni i drejt-për-drejtshëm vijash të mbëdha, efektet e iluminuara prej
heshtjes përputhen harmonikërisht, organikërisht. 5. evidencojmë kësisoj
përfundërisht lidhjen intime të rrobës artistike me idenë artistike, që e vështjell
posi më një dritë përshkonjëse tejpërtej. 6. atmosfera e ngrohtë, diafane, e
njëtëshme që rrethon sendet, drita e qëndruar në gjithë nuancat e saj, atitudat
dhe gjestet plot masë të tablove, mimika e disciplinuar e portreteve, aspekti i
përmbajtur më vetëvete i pamjeve të mara sicila nga një botë që i përshtatet,
dyke e plotësuar dhe pasuruar, më mirë gjindjes shpirtërore të piktores. 7.
Gjyrat janë hedhur, njëkohësisht me urtësi dhe kuxim, në t’atillë mënyrë, që
prej koncertit të shumëanshëm të notave të tyre del harmonija kryesore e çdo
vepre. Hijedrita humbet kësisoj pothuajse pa u çquar në prodhimin e
tonalitetit zotëronjës të gjyrës lokale, të cilën e jep pa mundim të bërë më të
kot, pa reflekse dhe akcidente ashpërsonjëse të vlerës së përgjithëshme të saj.
53