gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print
gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print
gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Liria, 2001, Giorgio Camnasio<br />
• Cili është konteksti i realizimit të poemës? Cilat janë raportet realitetpoetikë<br />
në të?<br />
Arsyetoni qëndrimin tuaj.<br />
Konteksti i realizimit të poemës ka të bëjë me fokusimin e ideve <strong>dhe</strong> dramës<br />
së lirisë duke iu referuar më konkretisht pushtimit të Shqipërisë nga<br />
perandoria osmane. Megjithatë, ajo gjithashtu i referohet e<strong>dhe</strong> lirisë njerëzore<br />
<strong>dhe</strong> asaj poetike.<br />
Poetika <strong>dhe</strong> realiteti janë në raporte shumë të ngushta në poezinë e Mjedës.<br />
Kjo vërehet kur vetë Mjeda në vargjet e tij tregon dhimbjen që ndjen për<br />
at<strong>dhe</strong>un e tij. Ja se si e përshkruan Mjeda këtë dhimbje: ... Vaj e mjerime qët<br />
kjo toka jonë/ Na pa emën kurrkund, pa at<strong>dhe</strong>, na jemi/... Këto janë vargjet<br />
më të spikatura ku ndihet dhimbja e dëshira njëkohësisht për të parë<br />
at<strong>dhe</strong>un e tij të lirë.<br />
• Si shfaqet në poemë karakteri i poetit të përfshirë në çështjen kombëtare?<br />
Shpjegoni përqasjen tuaj.<br />
Karakteri i poetit në poezi përshfaqet nëpërmjet vargut: lirinë e keni ju, na<br />
hekra kemi... nëpërmjet këtij inversioni kuptimor autori ka dashur ti bëjë<br />
thirrje gjithë popullit për tu ngritur për lirinë e at<strong>dhe</strong>ut. Në këtë aspekt ai<br />
shfaq karakterin liridashës të tij por e<strong>dhe</strong> angazhimin politik për çështjen<br />
kombëtare. Në strofën e parë ai thekson nevojën e identitetit kombëtar <strong>dhe</strong><br />
kundërshtimin e tij ndaj robërisë.<br />
• Si është trajtuar liria në poemën e mësipërme?<br />
Në poemë liria është shprehur si nevojë intelektuale duke iu referuar kështu<br />
territ <strong>dhe</strong> mjegullës që ka kapluar vendin; si liri fizike na hekra kemi, si<br />
mungesë identiteti <strong>dhe</strong> shfaqja robërie. Nëpërmjet këtij kontrasti Mjeda jep<br />
atë se çfarë vendi duhet të bëhet në vend të asaj se çfarë është.<br />
• Cila është përmbajtja e sonetit të pestë? Thuajeni atë në vija të<br />
përgjithshme.<br />
Soneti i pestë është një thirrje e fortë që i bëhet qëndrimit ende nën zgjedhën<br />
osmane të at<strong>dhe</strong>ut. Ky është fragmenti ku poeti shpërthen në dhimbje, duke<br />
treguar vuajtjet nga jeta e përditshme e njerëzve. Mjeda e fokuson gjendjen<br />
dramatike të at<strong>dhe</strong>ut të vet tek populli, duke vënë në dukje rrënimin<br />
kombëtar. Ai revokon të kaluarën e ndritur të Skënderbeut <strong>dhe</strong> Dukagjinit<br />
duke shfaqur kështu tipare romantike të botëkuptimit por mbi të gjitha për<br />
të dhënë nevojën e qenies një vend i lirë.<br />
• Komentoni poezinë, duke u nisur nga ekspozicioni me të cilin fillon ajo:<br />
“Lirin’ e keni ju!”<br />
Çfarë mbart kjo thirrje nga pikëpamja e autorit <strong>dhe</strong> këndvështrimi i lexuesit?<br />
Mjeda sonetin e pestë e ka nisur pikërisht me këto fjalë “Lirin’ e keni ju!”, <strong>dhe</strong><br />
ai me këto fjalë ka dashur t’u hapë sytë njerëzve, se at<strong>dhe</strong>u i tyre nuk mund<br />
të çlirohet vetë por vetëm n.q.s bashkohet i gjithë populli në një i vetëm. Kjo<br />
është pikërisht thirrja e racionalizuar që poeti u bën njerëzve. Nga pikëpamja<br />
e autorit ky apostrof përmban thirrjen e lirisë, që populli të kuptonte<br />
rrënimin e pafundmë që vjen nga robëria. Ndërsa nga këndvështrimi i<br />
lexuesit kjo fjali mbart kuptimin e “zgjimit” të popullit në aspektin e fitimit të<br />
dinjitetit që të jep liria.<br />
193
Change language