gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

Sjellja e Propishçinit në raport me kolegët fillon nëpërmjet talljes ku ai thotë
se s’kish shkelur në dikaster prej tri javësh a më shumë. Në fakt askush nuk
e kish kërkuar atë. Në hullinë e çmendurisë së tij ai ngre mitin për veten
duke qenë mospërfillës ndaj shefave e kolegëve. Ai i cilëson horra
bashkëpunëtorët dhe sjelljen e tyre e vendos në kuadër të dalldisë
megalomane duke i vënë vetes gjëra që nuk i ka. Ai refuzon të kryejë punën
por refuzon edhe figurën e drejtorit. Kështu, thënë ndryshe çmenduria e
heroit ka të bëjë me sjelljen por jo me rebelizmin që ai shfaq kundra të qenit
normal një punonjës administrate si dhe rebelimi i tij për të mos qenë i varur
nga një sundimtar konkret drejtori.
• Shpjegoni “epërsinë” e Poprishçinit nga aspekti individual, psikologjik e
social nëpërmjet frazës: “Po unë e nënshtrova në vendin më të dukshëm, atje
ku në emrin drejtori i dikasterit dhe shkrova: Ferdinant VIII.
Epërsia e Poprishçinit ka dy baza, së pari ai revokon të kaluarën e vet
aristokrate dhe së dyti gjendjen e tij mendore aktuale që është rebelizmi.
Duke thënë mbreti Ferdinant ai thjesht ka thënë se nuk ka një mbret që atij
ti japë urdhra, por se ai është mbreti i vetvetes dhe urdhëron vetveten. Ai e
stigmatizon regjimin e kaluar duke qenë se e gjen jashtë kohe dhe kufizues të
lirisë personale.
• Analizoni tonet groteske e sarkastike të rrëfimit të Gogolit nëpërmjet fjalëve
e veprimeve të tij.
Duke iu referuar fragmentit kur Poprishçini vendos të merret me punët e
shtetit, ai thotë se ka zbuluar që Kina dhe Spanja janë i njëjti vend dhe vetëm
nga shkaku i injorancës njerëzit i konsiderojnë si shtete të ndryshme. Në fakt
autori ka përdorur këtu një absurd për të dhënë shkallën e çmendurisë së
heroit, megjithatë në të vërtetë ky është një ton grotesk që mendja gjeniale e
Gogolit ka gjetur për të parathënë të ardhmen e botës, ndarjen në zona
influence politike. Nënteksti është që të gjitha shtetet banohen nga një
popullsi që mbart kulturën e vet por thelbi i tyre është njerëzimi. Me tone
sarkastike Gogoli dënon atë se çka do ti ndodhë botës. Në një farë mënyre ai
ka parakuptuar efektet globale dhe papjekurinë në të cilën do të ndodhet
politika e madhe për ta parandaluar efektet negative të konservatorizmit.
• Analizoni nismën e Poprishçinit për të shpëtuar botën mes idealizmit dhe
budallallëkut.
Këtu ne mund të sjellim ndërmend figurën madhështore të Don Kishotit, i cili
donte të ndryshonte botën sepse ndoshta i trembej së ardhmes. Në fakt
Poprishçini parandien një ngjarje të çuditshme që toka do t’ia hipë hënës. Me
këtë autori Gogol thjesht ka parathënë faktin se bota do të shkojë drejt një
fundi më të errët. Me prishjen e sistemit diellor nëpërmjet absurdit, ai ka
dhënë prishjen e sistemit të të gjithë rendit botëror. Nisma e Poprishçinit në
fakt nuk është asgjë tjetër veçse nisma e çdo njeriu idealist për një botë më të
mirë. Ai duke iu referuar ndjenjave meskine të pushtetit ngre alibinë e
ngjarjes që toka do t’ia hipë hënës. Megjithatë ai duhet kuptuar thjesht si
figura e njeriut që ka humbur fuqinë e tij përballë forcave më madhore.
Budallallëku i tij nuk është një himn për marrëzinë por është një thirrje
kundra errësimit të mendjes që e prêt njerëzimin për shkak të pushtetit.
208