gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

Lidhur me tërësinë e jetës, kjo do të thotë që jo gjithmonë ne jemi përgjegjës
për fatin e saj.
• Përse vdes xha Gorioi? Interpretoni fatin tragjik të tij mes detajeve dhe
ironisë.
Xha Gorioi vdes si e quan autori “Atvrasja” po atë ditë kur vikontesha De
Bosean jep ballon e saj të fundit. Pa qenë në gjendje ta përballojë ndarjen me
markezin d’Azhuda, ajo i jep fund jetës me vetëvrasje. Me t’i dhënë
lamtumirën kësaj gruaje të mrekullueshme, Rastinjaku nxiton te plaku
Gorio, i cili u bën thirrje të bijave t’i vijnë nga shtrati ku dergjej, po ai vdes
thuajse në vetmi. Babain fatkeq e varrosin me groshët e fundit studentët
Rastinjaku dhe Bjanshoni. Dy kaloshina të zbrazëta me stema, por pa të bijat
brenda, shoqërojnë kufomën në varrezën Per-Lashezë.
1. Fati tragjik është vdekja në vetmi dhe nga atvrasja.
2. Ironia: ballo e fundit dhe vetëvrasja nga dashuria
3. Është Rastinjaku ai që nxiton te Gorioi dhe jo të bijat.
4. Ai varroset me dy karroca boshe, në varrezat e fisnikërisë së Parisit.
• Zbërtheni betimin e Rastinjakut dhe thelbin e këtij personazhi.
Thelbi i betimit të Rastinjakut për të ngadhënjyer mbi Parisin mbart në
vetvete thelbin për të ekzistuar jo vetëm si frymor por edhe si qenie sociale,
por thelbi i këtij personazhi nuk është ekzistencializmi, por kompromisi për
të ekzistuar.
Diskutim i lirë
• Cilat janë konkluzionet tuaja mbi shoqërinë franceze të periudhës së
Restaurimit? Analizoni se çfarë i dallon dhe çfarë i bashkon shtresat e larta e
të ulëta nga njëra-tjetra.
Sigurisht që degjenerimi social nuk ka ardhur si pasojë e zhvillimit, po e
moskuptimit të tij dhe e shpërdorimit. Kjo erdhi si pasojë e asaj se njerëzit
zgjodhën pushtetin dhe pasionin në vend të virtytit dhe dashurisë. Drama e
integritetit personal të individëve është tragjedia sociale në fakt.
• Si do ta përmblidhnit fatin tragjik të babait në raport me jetën, dy vajzat, të
huajt, si Rastinjaku e Votreni, por edhe me shoqërinë?
Fati tragjik i Gorioit në raport me jetën dhe dy vajzat qëndron pikërisht tek
shfaqja e fenomenit të atvrasjes, ndërsa në raport me natyrën është fati i
gjithsecilit. Në raport me të huajt ka të bëjë me një lloj fatalizmi të Balzakut
të shprehur në roman. Në raport me shoqërinë, ai për atë që punoi, për atë u
varros si fisnik në Per- lasheze.
• A mendoni se mesazhi i romanit është vetëm egoizmi i njerëzve në një
shoqëri? Në fakt, egoizmi i ka rrënjët e thella. Zbulojini ato në kuadrin e
degjenerimit mbarësocial.
Jo kjo nuk lidhet vetëm me egoizmin, ka të bëjë me aftësinë tonë për të
zgjedhur rrugën tonë si e duam, në fund të fundit edhe vajzat e Gorioit janë
në një farë mënyre viktima të pasionit të babait të tyre për to.
Egoizmi dhe degjenerimi mbarësocial lidhen hollë po fort në rrafshin e
përgjegjësisë morale që kemi ndaj njëri-tjetrit. Sjellja e Anastasisë për
shembull është tipike e papërgjegjshme.
80