gjuha shqipe dhe letersia 11 - Media Print

ugën nëpër të cilën ai duhet të kalojë për të konfirmuar vlerat e veta; pyetja e
fundit lidhet me ekzistencën e një Mefistofeli brenda çdolloj Fausti.
Shënim
Pasi nxënësit të kenë përfunduar me komentin e fragmentit, sugjerohet që
atyre t’u sillet edhe një herë në vëmendje parafraza dhe shkrimi i saj.
Gjithashtu në vijim, nxënësit mund të vazhdojnë me të ushtruarin e
parafrazës në kuadrin e rubrikës të shkruarit.
5.3 Izraelitë dhe filistinë, Fan S. Noli (3 orë)
Ora I
Objektiva:
a) Të njihen nxënësit me përmbajtjen e dramës “Izraelitë dhe filistinë;
b) Të lexohet fragmenti dhe të tejkalohen vështirësitë gjuhësore të gjuhës së
Nolit;
c) Të analizohen veprimet e Samsonit dhe të Daliles ndaj njëri-tjetrit.
Orientime
Kjo vepër studiohet me qëllimin për të njohur krijimtarinë dramatike të Nolit.
Nëpërmjet saj nxënësit njihen me fillimin e tragjedisë dhe të dramës
shqiptare si dhe me prirjet e letërsisë në vitet 1900. Drama ka karakter etik
më shumë se estetik sepse Noli është përpjekur që nëpërmjet saj të paraqesë
mendimet e tij lidhur me luftën mes të mirës dhe të keqes, (Izraelitët përballë
Filistinëve politeistë) pasionit dhe arsyes, (raporti i Samsonit me hebrejen e
ndershme Rahila dhe Filistinen epshtore Dalila; në këtë rast fiton pasioni për
Dalilën); dashuria për vlerat që jepet nëpërmjet konservatorizmit të popullit
hebre, raportet mes mashtrimit dhe të vërtetës që simbolizohen nëpërmjet
Rahilës dhe Dalilës; dashuria për atdheun që jepet nëpërmjet misionit që
Samsoni merr mbi veten.
Duke qenë se drama ka subjekt biblik asaj padyshim nuk i mungon dhe
karakteri fantastik që lidhet me momentin e fundit kur Samsonit i rirriten
flokët dhe fiton fuqinë e tij.
Veprimet e Samsonit dhe Dalilës e kanë zanafillën pothuajse të njëjtë.
Samsoni kërkon që ti sjellë Filistinët në udhën e besimit të vërtetë kurse
Dalila ka për qëllim ta kthente Samsonin në Filistin dhe ta ruante atdheun e
vet sipas porosisë së mbretit. Por në luftën mes pasionit dhe arsyes tek
Samsoni fiton pasioni, ndërsa tek Dalila fiton arsyeja. Me këtë nuk është
thënë se Samsoni nuk ka vepruar mirë, por duhet kuptuar se mëkati duhet
ndëshkuar në mënyrë që të mos sjellë pasoja. Shkrimtari këtu thjesht e ka
dënuar atë dhe është përpjekur të japë rreziqet që mbart me vete.
Fragmenti nga ana gjuhësore është ndoshta pak i vështirë, megjithatë ai
shërben për të kuptuar së pari, fazat nga ka kaluar gjuha letrare shqipe, na
161