Podstawowe procedury laboratoryjne w ... - digicollection.or..

ROPNE WYDZIELINY, RANY I ROPNIE
z uszkodzeniem jelit stanowią jeszcze poważniejsze zagrożenie, ponieważ
w infekcji może współuczestniczyć flora jelitowa.
Rany penetruja˛ce i cięte mogą być spowodowane ostrymi i tępymi narzędziami.
Powstają często z użyciem metalu, szkła, drewna itp., w sposób przypadkowy lub
umyślny (np. dźgnięcie nożem lub rany postrzałowe). Tężec rozwijający się
w wyniku rany penetrującej jest dla nieszczepionych osób chorobą zagrażającą
życiu. Botulizm przyranny może pozostać nie rozpoznany, jeśli lekarz i mikrobiolog
nie są świadomi takiej możliwości. Tężec i botulizm są rozpoznawane na
podstawie objawów klinicznych, a laboratoryjne potwierdzenie powinno być
przeprowadzone przez centralne laboratorium referencyjne. Ludzie pracujący ze
zwierzętami lub produktami zwierzęcymi są narażeni na zakażenie sporami
Bacillus anthracis, które mogą wniknąć przez małe rany lub uszkodzenia skóry,
wytwarzając typową dla wąglika postać czarnej krosty. Występujący także
w glebie Clostridium perfringens może wniknąć do rany penetrującej i wywołać
zgorzel gazową.
Zadrapania i ugryzienia przez zwierzęta występują często zarówno w obszarach
miejskich, jak i wiejskich. Ugryzienia mogą pochodzić od domowych, hodowlanych
lub dzikich zwierząt. W pierwszej kolejności i niezwłocznie należy
rozpatrzyć wściekliznę. Po wykluczeniu tej możliwości należy rozważyć inne
czynniki etiologiczne. Diagnostyka wścieklizny jest zbyt specjalistyczna, aby
została omówiona w tym opracowaniu 1 .
Jama ustna zwierząt zawiera heterogenną florę, wskład której wchodzą tlenowe
i beztlenowe bakterie, grzyby, pierwotniaki i wirusy. Infekcje z powodu
ugryzienia lub zadrapania wywołane są zwykle przez bakterie. Klasycznym
przykładem jest zakażenie Pasteurella multocida, które często towarzyszy
ugryzieniom przez psa lub kota, gdy rana nie została właściwie oczyszczona
i leczona. Ugryzienia przez człowieka mogą niekiedy wywoływać poważne
mieszane zakażenia tlenowymi i beztlenowymi bakteriami.
Szpitalne zakażenia ran
Jednym z głównych założeń w opiece i leczeniu hospitalizowanych pacjentów jest
zasada nieszkodzenia (,,primum non nocere’’ — przyp. tłum.) w przebiegu
diagnozowania i terapii. Niestety 5 – 10% hospitalizowanych pacjentów nabywa
infekcje w szpitalu. Zakażenia szpitalne generują koszty, zwykle można ich
uniknąć lub znacznie ograniczyć ich występowanie. Wiele nabytych w szpitalu
infekcji pojawia się na oddziałach chirurgicznych. Współczynnik pooperacyjnych
zakażeń ran różni się w zależności od szpitala, a w obrębie szpitala wydaje się
wyższy u pacjentów poddanych operacjom jamy brzusznej, klatki piersiowej lub
zabiegom ortopedycznym. Zakażenia ran chirurgicznych mogą pojawiać się
krótko po zabiegu lub kilka dni później. Zakażenie może być ograniczone do
miejsca przecięcia lub obejmować całe miejsce operowane. Głównym czynnikiem
etiologicznym zakażeń jest Staphylococcus aureus (zwykle oporny na
benzylopenicylinę, a obecnie również metycylinooporny), przed E. coli i innymi
bakteriami jelitowymi. Beztlenowe bakterie z jelita grubego pacjenta mogą
zakazić operowane miejsca, wywołując ciężką mieszaną infekcję, dość często
występującą w szpitalach, w których opieka nad ranami pooperacyjnymi
1
Meslin F.-X., Kaplan M.M., Koprowski H. (eds.): Laboratory techniques in rabies, 4th ed. Geneva,
World Health Organization, 1996.
102