Podstawowe procedury laboratoryjne w ... - digicollection.or..

ZAPEWNIENIE JAKOŚCI BADAŃ BAKTERIOLOGICZNYCH
1. Czułość diagnostyczna.
Czułość =
ogólna liczba dodatnich wyników
ogólna liczba zakażonych pacjentów
Im większa czułość testu, tym mniejsza liczba fałszywie ujemnych wyników.
Na przykład czułość agaru MacConkeya jest zbyt niska w odniesieniu do izolacji
Salmonella typhi zkału. Ten ważny patogen jelitowy może zostać przeoczony
z powodu nadmiernego wzrostu niepatogennych bakterii jelitowych.
2. Swoistość diagnostyczna
Swoistość =
ogólna liczba ujemnych wyników
ogólna liczba niezakażonych pacjentów
Im większa swoistość testu, tym mniejsza liczba fałszywie dodatnich wyników.
Przykłady:
• Barwienie preparatów z plwociny metodą Ziehl-Neelsena jest wysoce
swoiste w diagnostyce gruźlicy, ponieważ daje nieliczne fałszywie dodatnie
wyniki.
• Barwienie preparatów moczu metodą Ziehl-Neelsena jest dużo mniej
swoiste, ponieważ daje wiele fałszywie dodatnich wyników (z powodu
obecności atypowych prątków).
• Test Widala ma bardzo niską swoistość w diagnostyce duru brzusznego,
ponieważ krzyżowo reagujące przeciwciała, powstałe w przebiegu infekcji
wywołanych pokrewnymi serotypami Salmonella, dają fałszywie dodatnie
wyniki.
Czułość i swoistość testu są ze sobą związane. Czułość testu może być wyższa
kosztem zmniejszenia jego swoistości i vice versa. Obydwie wartości pozostają
także w związku z częstością występowania danej choroby w badanej populacji.
Wewnętrzna kontrola jakości
Wymagania
Program wewnętrznej kontroli jakości powinien być praktyczny, realny i ekonomiczny.
Program wewnętrznej kontroli jakości nie powinien oceniać każdej procedury,
odczynnika czy podłoża do hodowli każdego dnia pracy. Powinien oceniać
procedurę, odczynniki czy podłoże do hodowli zgodnie z praktycznym schematem,
uwzględniającym wpływ każdego elementu na jakość badania.
Procedury
Wewnętrzna kontrola jakości rozpoczyna się od właściwych działań laboratorium.
16