24.10.2014 Views

Podstawowe procedury laboratoryjne w ... - digicollection.or..

Podstawowe procedury laboratoryjne w ... - digicollection.or..

Podstawowe procedury laboratoryjne w ... - digicollection.or..

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

CZE˛ŚĆ I<br />

Antybiogram jako narzędzie badań<br />

epidemiologicznych<br />

Rutynowe określanie wrażliwości większości patogenów (S. typhi, pałeczki<br />

Shigella) jest istotnym elementem programu kontroli zakażeń układu pokarmowego.<br />

Badania te dostarczają lekarzowi inf<strong>or</strong>macji o pojawieniu się op<strong>or</strong>nych<br />

szczepów (S. typhi op<strong>or</strong>na na chl<strong>or</strong>amfenikol, pałeczki Shigella op<strong>or</strong>ne na<br />

kotrimoksazol i ampicylinę) <strong>or</strong>az o ewentualnej potrzebie modyfikacji schematu<br />

standardowego leczenia. Mimo że antybiogramy dla niedurowych serotypów<br />

pałeczek Salmonella, odpowiedzialnych za zakażenia jelitowe, nie mają znaczenia<br />

w leczeniu pacjenta, pojawienie się wielolekoop<strong>or</strong>nych szczepów jest<br />

ostrzeżeniem dla lekarzy przed nadmiernym lub niewłaściwym stosowaniem<br />

leków przeciwbakteryjnych. Stała kontrola i analiza antybiogramów jest doskonałym<br />

źródłem inf<strong>or</strong>macji o występowaniu op<strong>or</strong>nych gronkowców i Gram-<br />

-ujemnych pałeczek, które mogą być odpowiedzialne za krzyżowe zakażenia<br />

szpitalne. Okresowe rap<strong>or</strong>towanie wz<strong>or</strong>ów op<strong>or</strong>ności izolowanych szczepów<br />

stanowi nieocenioną pomoc w prowadzeniu właściwej polityki antybiotykowej<br />

w szpitalu, opartej na ograniczeniu i/lub rotacji ratujących życie leków, takich jak<br />

aminoglikozydy i cefalosp<strong>or</strong>yny.<br />

Wybór leków do oznaczania lekowrażliwości<br />

w lab<strong>or</strong>at<strong>or</strong>iach klinicznych<br />

Wybór leków używanych w rutynowym antybiogramie dokonywany jest na<br />

podstawie spektrum przeciwbakteryjnego leku, jego właściwości farmakokinetycznych,<br />

toksyczności, skuteczności i dostępności, a także kosztów zarówno dla<br />

pacjenta, jak i dla społeczeństwa. Spośród wielu preparatów przeciwbakteryjnych<br />

stosowanych w leczeniu jedynie niewielka część starannie dobranych leków<br />

powinna być wyk<strong>or</strong>zystywana w oznaczaniu wrażliwości.<br />

W tabeli 23 wymienione zostały antybiotyki stosowane w różnych sytuacjach<br />

klinicznych. Leki podzielono na dwie grupy. Grupa pierwsza to leki dostępne<br />

w większości szpitali, które powinny być uwzględnione w antybiogramie dla<br />

Tabela 23. <strong>Podstawowe</strong> zestawy antybiotyków do rutynowego oznaczania wrażliwości a<br />

Grupa 1<br />

Leki pierwszego rzutu<br />

Grupa 2<br />

Leki uzupełniaja˛ce<br />

Staphylococcus<br />

Układ<br />

pokarmowy<br />

Enterobacteriaceae<br />

Mocz<br />

Krew i tkanki<br />

Pseudomonas<br />

aeruginosa<br />

Benzylopenicylina Ampicylina Sulfonamid Ampicylina Piperacylina<br />

Oksacylina Chl<strong>or</strong>amfenikol Trimetoprim Chl<strong>or</strong>amfenikol Gentamycyna<br />

Erytromycyna Kotrimoksazol Kotrimoksazol Kotrimoksazol Tobramycyna<br />

Tetracyklina Kwas nalidyksowy Ampicylina Tetracyklina<br />

Chl<strong>or</strong>amfenikol Tetracyklina Nitrofurantoina Cefalotyna<br />

Kwas nalidyksowy Gentamycyna<br />

Tetracyklina Amoksycylina/<br />

/kwas klawulanowy<br />

b<br />

Gentamycyna N<strong>or</strong>floksacyna N<strong>or</strong>floksacyna Cefuroksym Amikacyna<br />

Amikacyna Chl<strong>or</strong>amfenikol Ceftriakson Ciprofloksacyna<br />

Kotrimoksazol Gentamycyna Ciprofloksacyna Ceftazydym<br />

Klindamycyna<br />

Amoksycylina/ Piperacylina<br />

Nitrofurantoina<br />

/kwas klawulanowy<br />

Amikacyna<br />

b<br />

a<br />

b<br />

Inf<strong>or</strong>macje o poszczególnych antybiotykach sa˛ umieszczone w tekście.<br />

Amoksycylina z kwasem klawulanowym (inhibit<strong>or</strong> β-laktamaz).<br />

123

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!