Podstawowe procedury laboratoryjne w ... - digicollection.or..

CZE˛ŚĆ I
z wrzodziejących zmian powinna zostać odnotowana jako ,,kompleks wrzecionowcowo-krętkowy’’.
Rozpoznanie mikroskopowe nie wymaga potwierdzenia
w hodowli beztlenowej, która jest trudna i czasochłonna. Obecność kompleksu nie
wyklucza potrzeby poszukiwania innych patogenów, zwłaszcza S. pyogenes.
C. albicans i inne gatunki Candida obecne w niewielkiej liczbie uznawane są za
element flory fizjologicznej jamy ustnej, jednak w pewnych stanach chorobowych,
np. u niedożywionych wcześniaków, u dorosłych z niedoborami odporności
(np. pacjenci z HIV/AIDS) lub u pacjentów otrzymujących antybiotykoterapię,
ich liczba wzrasta, prowadząc do wystąpienia kandydozy jamy ustnej. Zakażone
powierzchnie — język, migdałki, gardłoibłona śluzowa policzków — mogą być
intensywnie czerwone, pokryte białymi plamkami lub zlewającą się szarobiałą
błoną (pleśniawka). Potwierdzeniem kandydozy jest obecność w preparacie
bezpośrednim barwionym metodą Grama licznych, drożdżopodobnych grzybów,
tworzących niekiedy długie, przypominające grzybnię nici.
Posiewy z górnych dróg oddechowych mogą być przesyłane do laboratorium
nie tylko w celu zdiagnozowania infekcji, ale także w celu wykrycia obecności
potencjalnie patogennych szczepów u zdrowych ludzi — ,,nosicieli’’.
Takie badania powinny być wykonywane w ramach dobrze prowadzonego
nadzoru epidemiologicznego. W górnych drogach oddechowych występuje
nosicielstwo:
• Staphylococcus aureus. Badania wymazów z nosa pacjentów i personelu
szpitalnego w kierunku nosicielstwa jest zalecane podczas ustalania źródła
zakażenia metycylinoopornym S. aureus (MRSA).
• Neisseria meningitidis. Nawet poza okresem epidemii nosicielstwo meningokoków
może być bardzo częste (20% i więcej). Identyfikacja nosicieli rzadko
jest konieczna i nie ma potrzeby wykonywania badań w tym kierunku przed
zaleceniem profilaktyki antybiotykowej u rodziny i u osób z bliskiego kontaktu
pacjenta z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych.
• Streptococcus pyogenes. Nosicielstwo niewielkiej liczby tych bakterii może
być powszechne, zwłaszcza wśród dzieci szkolnych (20 – 30%).
• Corynebacterium diphtheriae. Wysoki odsetek nosicielstwa występuje w populacjach
nie szczepionych. W takich społecznościach uzasadnione może być
wykonywanie identyfikacji i leczenie nosicielstwa u osób z otoczenia pacjenta
z potwierdzoną błonicą. Nosicielstwo jest rzadkie w krajach, w których
właściwie realizowany jest program szczepień.
Pobieranie i przesyłanie próbek
Najlepiej, jeśli materiał pobierany jest przez lekarza lub przez inną osobę
wykwalifikowaną. Pacjent powinien siedzieć twarzą do źródła światła. Należy
przytrzymać język szpatułką i sterylną wymazówką energicznie pobrać wymaz
z każdego migdałka, z tylnej ściany gardła i z innych zmienionych zapalnie
miejsc (wymazówkę należy wcześniej zwilżyć jałowym fizjologicznym
roztworem soli — przyp. tłum.). Należy uważać, aby nie dotknąć
języka lub błony śluzowej policzków. Najlepiej, jeśli zostaną pobrane po dwa
wymazy z każdego miejsca. Jeden może być wykorzystany do przygotowania
preparatu bezpośredniego, a drugi należy umieścić w szklanej lub plastikowej
probówce i przesłać do laboratorium. Można także obydwa wymazy przesłać do
laboratorium. Jeśli posiew pobranego materiału nie może być wykonany w ciągu
4 godzin, wymazówki należy umieścić w podłożu transportowym (np. Amies lub
Stuart).
75