Podstawowe procedury laboratoryjne w ... - digicollection.or..

Przedmowa do polskiego wydania
Pierwszym, podstawowym celem diagnostyki mikrobiologicznej jest identyfikacja
czynnika etiologicznego zakażenia. Wskazanie drobnoustroju odpowiedzialnego
za infekcję jest podstawą wyboru sposobu leczenia, postępowania zmierzającego
do ograniczenia jego rozprzestrzeniania się, a także oceny rokowania.
Rozpoznanie danego mikroorganizmu może być dokonane przez bakterioskopowe
badanie próbki od pacjenta, hodowlę i identyfikację. Czynnik etiologiczny
zakażenia można też identyfikować na podstawie obecności w próbkach
antygenów, które wykrywa się za pomocą serologicznych metod diagnostycznych.
Jeszcze inną drogą postępowania jest wykrywanie charakterystycznego dla
drobnoustroju kwasu nukleinowego, do czego służą wprowadzone w ostatnich
latach techniki molekularne. Pośrednio czynnik etiologiczny zakażenia może być
rozpoznany na podstawie swoistych przeciwciał wytworzonych w zakażonym
organizmie. Odpowiednio dobrane antygeny i metody pozwalają na oznaczenie
zarówno klas, jak i miana przeciwciał.
Wybór metody diagnostycznej jest podyktowany wieloma względami, takimi jak:
zdolność drobnoustrojów do wzrostu w warunkach in vitro i szybkość jego
wzrostu, charakter zakażenia i jego przebieg, wyposażenie laboratorium, wykształcenie
personelu, wreszcie możliwości finansowe. Prawidłowe wykonanie
badania mikrobiologicznego, niezależnie od zastosowanej metody, wymaga
postępowania według określonych szczegółowo procedur, które obejmują:
pobranie i transport próbek, metodę przeprowadzenia badania w pracowni
mikrobiologicznej, sposób opracowania, wydania i interpretacji wyniku. Wydane
pod patronatem WHO ,,Podstawowe procedury laboratoryjne w bakteriologii
klinicznej’’ (Basic Laboratory Procedures in Clinical Bacteriology) to publikacja
podsumowująca aktualne wytyczne w zakresie doboru materiału w określonych
zakażeniach i pobierania próbek, identyfikacji drobnoustrojów oraz oznaczania
lekooporności. Informacje w niej zawarte mają na celu ujednolicenie techniki
badań mikrobiologicznych i podniesienie jakości usług laboratoryjnych w krajach
rozwijających się i tych, w których diagnostyka mikrobiologiczna nie jest dobrze
zorganizowana lub doceniana, na co wskazuje wysokie zużycie antybiotyków
i szybko wzrastająca liczba szczepów wieloopornych.
Publikacji, którą mają Państwo przed sobą, nie można traktować jako zbioru
obowiązujących procedur, może ona jednak pomóc w tworzeniu własnych
procedur w laboratorium mikrobiologicznym, być cennym źródłem nauki metod
diagnostycznych, szczególnie prostych i tanich, szczegółowo w podręczniku
opisanych. Niektóre metody diagnostyczne dotyczą chorób w Polsce nie spotykanych,
np. cholera, wrzód miękki, mycetoma, jednak szybkie i częste przemieszczanie
się ludzi ustawicznie grozi przemieszczaniem się drobnoustrojów, a łatwy
dostęp domało popularnych w Polsce procedur diagnostycznych może pomóc
w rozpoznaniu, a więc w zapobieganiu i rozpowszechnieniu się niekonwencjonalnego
zakażenia. Niniejsza publikacja będzie z pewnością cennym podręcznikiem,
szczególnie dla studentów analityki medycznej, wydziału lekarskiego i stomatologii,
na rynku brak bowiem opracowania z zakresu diagnostyki mikrobiologicznej,
której studenci uczą się na ćwiczeniach.
Opisane w publikacji procedury nie uwzględniają komercyjnych metod badawczych
opartych na aparatach i podłożach do monitorowanego posiewu krwi
ipłynów ustrojowych, do przyspieszonej diagnostyki gruźlicy oraz gotowych
5