13.05.2013 Views

Análisis de la calidad de vida relacionada con la salud en la vejez ...

Análisis de la calidad de vida relacionada con la salud en la vejez ...

Análisis de la calidad de vida relacionada con la salud en la vejez ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Exist<strong>en</strong> difer<strong>en</strong>tes estudios que ava<strong>la</strong>n <strong>la</strong> teoría <strong>de</strong> que el comportami<strong>en</strong>to es <strong>la</strong> cuestión c<strong>en</strong>tral para<br />

el <strong>en</strong>vejecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>calidad</strong> (Reig, 2000). Los difer<strong>en</strong>tes estudios ava<strong>la</strong>n que: el estado <strong>de</strong> <strong>salud</strong><br />

autoinformado se re<strong>la</strong>ciona tanto <strong>con</strong> <strong>la</strong> morbilidad como <strong>con</strong> <strong>la</strong> mortalidad (Idler y Kassel, 1991; Idler<br />

y B<strong>en</strong>jamimi, 1997; Kap<strong>la</strong>n, Goldberg, Everson et al., 1996; Shapiro, 1982), que <strong>la</strong>s personas felices<br />

viv<strong>en</strong> más tiempo (Deeg y Van Zonneveld, 1989), que <strong>la</strong>s personas infelices refier<strong>en</strong> un peor estado <strong>de</strong><br />

<strong>salud</strong> y más problemas <strong>de</strong> <strong>salud</strong> (Argyle, 1997), que <strong>la</strong> felicidad afecta a <strong>la</strong> <strong>salud</strong> objetiva y subjetivam<strong>en</strong>te<br />

y que <strong>la</strong> <strong>salud</strong> es uno <strong>de</strong> los predictores más pot<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> felicidad (Argyle, 1997), especialm<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> felicidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s personas mayores (Willits y Cri<strong>de</strong>r, 1988), o <strong>de</strong> bi<strong>en</strong>estar psicológico (Okun,<br />

Stock y Haring, 1984).<br />

5.4. PARADIGMAS FUTUROS EN LA PERSPECTIVA SOCIOLÓGICA<br />

DE LA CALIDAD DE VIDA<br />

Des<strong>de</strong> una perspectiva sociológica <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> (Siegrist et al., 2000), <strong>la</strong>s direcciones futuras<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> investigación <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> se c<strong>en</strong>tran <strong>en</strong> tres paradigmas:<br />

• Paradigma <strong>de</strong> los resultados <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> investigación clínica y sus dim<strong>en</strong>siones<br />

es<strong>en</strong>ciales. Los parámetros <strong>de</strong> interés son <strong>la</strong>s características variables <strong>de</strong> <strong>la</strong> persona y no <strong>la</strong>s características<br />

estables, <strong>con</strong> lo que <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> respuesta al cambio a lo <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong>l tiempo es un<br />

prerrequisito importante <strong>en</strong> <strong>la</strong> medición. La mayoría <strong>de</strong> los instrum<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> medida <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>calidad</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>vida</strong> disponibles cumpl<strong>en</strong> el paradigma <strong>de</strong> evaluación <strong>de</strong> resultados c<strong>en</strong>trando su at<strong>en</strong>ción <strong>en</strong><br />

el bi<strong>en</strong>estar y el funcionalismo físico y psicológico. Por el <strong>con</strong>trario, <strong>la</strong> dim<strong>en</strong>sión social <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>calidad</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>vida</strong> personal ha t<strong>en</strong>ido poca at<strong>en</strong>ción hasta ahora. Según <strong>la</strong> teoría <strong>de</strong> <strong>la</strong> función-producción<br />

<strong>de</strong> Ormel et al. (1997), es posible integrar <strong>la</strong> dim<strong>en</strong>sión social <strong>en</strong> <strong>la</strong> investigación <strong>de</strong> <strong>calidad</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>vida</strong>. La noción es<strong>en</strong>cial <strong>de</strong> esta teoría se basa <strong>en</strong> que <strong>la</strong> persona <strong>con</strong> limitaciones acuciantes<br />

produce su propio bi<strong>en</strong>estar optimizando <strong>la</strong> satisfacción <strong>de</strong> sus necesida<strong>de</strong>s.<br />

• Paradigma predictor, según el cual, <strong>la</strong>s nociones <strong>de</strong> los paci<strong>en</strong>tes y <strong>la</strong>s expresiones <strong>de</strong> bi<strong>en</strong>estar y<br />

funcionalismo no son usadas para evaluar los resultados <strong>de</strong> los tratami<strong>en</strong>tos, sino para pre<strong>de</strong>cir el<br />

curso futuro <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>fermedad por medio <strong>de</strong> mecanismos fisiológicos <strong>de</strong>l estrés. Existe actualm<strong>en</strong>te<br />

un cuerpo <strong>de</strong> evi<strong>de</strong>ncia clínica y epi<strong>de</strong>miológica que <strong>de</strong>muestra los efectos adversos <strong>en</strong> <strong>la</strong> recurr<strong>en</strong>cia<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>fermedad y <strong>en</strong> <strong>la</strong> probabilidad <strong>de</strong> superviv<strong>en</strong>cia producidos por una <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong><br />

reducida.<br />

• Esta perspectiva <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> nos recuerda que <strong>la</strong> persona no es exclusivo objeto <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Medicina. Sabemos, por <strong>la</strong> teoría <strong>de</strong> los sistemas, que ciertas características se hac<strong>en</strong> sólo visibles<br />

cuando miramos el sistema completo más que a sus elem<strong>en</strong>tos ais<strong>la</strong>dam<strong>en</strong>te. En el estudio <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

<strong>salud</strong>, no po<strong>de</strong>mos <strong>en</strong>t<strong>en</strong><strong>de</strong>r pl<strong>en</strong>am<strong>en</strong>te los <strong>de</strong>terminantes <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>salud</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong>s pob<strong>la</strong>ciones por infer<strong>en</strong>cia<br />

simple <strong>de</strong> <strong>la</strong> información obt<strong>en</strong>ida <strong>de</strong> individuos. En varios estudios reci<strong>en</strong>tes (Kawachi y<br />

K<strong>en</strong>nedy, 1997) se observa una fuerte corre<strong>la</strong>ción <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> distribución <strong>de</strong> los ingresos e<strong>con</strong>ómicos<br />

y <strong>la</strong> mortalidad: a un mayor rango <strong>de</strong> <strong>de</strong>sigualda<strong>de</strong>s e<strong>con</strong>ómicas <strong>en</strong> una sociedad le correspon<strong>de</strong><br />

un mayor riesgo <strong>de</strong> mortalidad. En este s<strong>en</strong>tido, Dahlgr<strong>en</strong> (1997) sugirió el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> lo que él<br />

CALIDAD DE VIDA RELACIONADA CON LA SALUD<br />

119

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!