13.05.2013 Views

Análisis de la calidad de vida relacionada con la salud en la vejez ...

Análisis de la calidad de vida relacionada con la salud en la vejez ...

Análisis de la calidad de vida relacionada con la salud en la vejez ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Otros autores (B<strong>la</strong>zer, Burchett, Service y George, 1991) han recom<strong>en</strong>dado una categoría diagnóstica<br />

l<strong>la</strong>mada “<strong>de</strong>presión m<strong>en</strong>or” para <strong>en</strong>marcar los síntomas subclínicos observados tan a m<strong>en</strong>udo <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

personas mayores.<br />

Zon<strong>de</strong>rman, Herbst, Schmidt, Costa y McRae (1993) <strong>de</strong>mostraron que <strong>la</strong>s puntuaciones <strong>en</strong> síntomas<br />

<strong>de</strong>presivos, aun por <strong>de</strong>bajo <strong>de</strong>l punto <strong>de</strong> corte clínico, predic<strong>en</strong> varios diagnósticos psíquicos dieciséis<br />

años <strong>de</strong>spués, lo que <strong>de</strong>muestra <strong>la</strong> importancia <strong>de</strong> los síntomas subclínicos.<br />

Bu<strong>en</strong>día y Riquelme (1994) seña<strong>la</strong>n <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar categorías <strong>de</strong>scriptivas específicas<br />

capaces <strong>de</strong> mostrar <strong>la</strong> amplitud y <strong>con</strong>figuración <strong>de</strong> <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>presiva <strong>en</strong> un periodo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>vida</strong><br />

caracterizado por múltiples pérdidas. Los mismos autores cre<strong>en</strong> que hay que avanzar <strong>en</strong> <strong>la</strong> compr<strong>en</strong>sión<br />

<strong>de</strong> los factores que puedan estar incidi<strong>en</strong>do <strong>en</strong> el peor pronóstico <strong>de</strong> <strong>la</strong>s alteraciones <strong>de</strong>presivas<br />

<strong>en</strong> personas mayores.<br />

2.2.4. Mo<strong>de</strong>los teóricos sobre <strong>de</strong>presión<br />

En <strong>la</strong> actualidad, los principales mo<strong>de</strong>los psicológicos utilizados <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>con</strong>ceptualización <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>presión<br />

ti<strong>en</strong><strong>en</strong> que ver <strong>con</strong> <strong>la</strong> ori<strong>en</strong>tación cognitivo-<strong>con</strong>ductual, probablem<strong>en</strong>te por ofertar a los paci<strong>en</strong>tes <strong>la</strong><br />

oportunidad <strong>de</strong> apr<strong>en</strong><strong>de</strong>r habilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> afrontami<strong>en</strong>to que suel<strong>en</strong> ser válidas una vez pasada <strong>la</strong> crisis.<br />

En el pres<strong>en</strong>te trabajo, parte <strong>de</strong> los mo<strong>de</strong>los más cognitivos-<strong>con</strong>ductuales y social se hace énfasis <strong>en</strong><br />

un mo<strong>de</strong>lo tratado anteriorm<strong>en</strong>te para explicar <strong>la</strong> re<strong>la</strong>ción <strong>de</strong>presión-<strong>en</strong>evejecimi<strong>en</strong>to, que es el mo<strong>de</strong>lo<br />

<strong>de</strong> diatesis-estrés <strong>de</strong> Zubin y Spring (1977).<br />

2.2.4.1. Mo<strong>de</strong>lo diatesis-estrés <strong>de</strong> Zubin y Spring (Zubin y Spring, 1977)<br />

Como se ha com<strong>en</strong>tado <strong>en</strong> el segundo punto <strong>de</strong>l pres<strong>en</strong>te Capítulo, <strong>la</strong> dim<strong>en</strong>sión diatesis incluye prop<strong>en</strong>sión<br />

g<strong>en</strong>ética, vulnerabilidad biológica y atributos psicológicos. Normalm<strong>en</strong>te se argum<strong>en</strong>ta que <strong>la</strong><br />

prop<strong>en</strong>sión g<strong>en</strong>ética es m<strong>en</strong>os importante <strong>en</strong> los casos <strong>de</strong> inicio tardío que <strong>en</strong> los <strong>de</strong> inicio temprano<br />

(Alexopoulos, Young, Abrahams, Meyers and Shamoian, 1989), <strong>en</strong> cambio, <strong>la</strong> diatesis g<strong>en</strong>ética pue<strong>de</strong><br />

jugar un papel <strong>en</strong> <strong>la</strong> predisposición <strong>de</strong> un sujeto a <strong>la</strong> adquisición <strong>de</strong> vulnerabilida<strong>de</strong>s biológicas (Gatz<br />

et al., 1996).<br />

La diatesis biológica ha recibido una gran at<strong>en</strong>ción respecto a <strong>la</strong> <strong>de</strong>presión <strong>en</strong> <strong>la</strong>s personas mayores.<br />

Los cambios <strong>de</strong>bidos a <strong>la</strong> edad <strong>en</strong> fisiología y estructura cerebral han sido sugeridos como factores <strong>de</strong><br />

riesgo para <strong>la</strong> <strong>de</strong>presión <strong>de</strong> inicio tardío <strong>de</strong>bido a los paralelismos <strong>en</strong>tre esos cambios y los cambios<br />

patológicos observados <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>presión, como <strong>de</strong>sregu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> monoaminas, aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> acti<strong>vida</strong>d <strong>de</strong> <strong>la</strong> monoaminooxidasa, déficits <strong>en</strong> <strong>la</strong> función <strong>de</strong> <strong>la</strong> norepinefrina, disminución <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

regu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> los receptores <strong>de</strong> serotonina y <strong>de</strong>terioro <strong>de</strong> <strong>la</strong>s materias gris y b<strong>la</strong>nca (Alexopoulos et al.,<br />

1989; Leuchter, 1994).<br />

La <strong>en</strong>fermedad física está siempre <strong>en</strong>tre los factores <strong>de</strong> riesgo para <strong>la</strong> <strong>de</strong>presión, y <strong>la</strong> preval<strong>en</strong>cia <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>presión mayor <strong>en</strong> <strong>la</strong>s personas mayores <strong>en</strong> <strong>en</strong>tornos médicos ha sido estimada <strong>en</strong> aproximadam<strong>en</strong>-<br />

FUNCIONAMIENTO AFECTIVO: DEPRESIÓN, ANSIEDAD Y SATISFACCIÓN VITAL<br />

55

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!