institucionalne promene kao determinanta privrednog razvoja srbije

More documents

Recommendations

Info

158 Institucioanlne promene kao determinanta privrednog razvoja Srbije − izvoz robe i usluga, sa izvozom u države nastale na tlu SFRJ, bio je 3,6 puta manji nego 1990. godine, − zbog dopisivanja kamata i nemogućnosti servisiranja (kako zbog nedostatka deviza tako i zbog jednostranog prekida platnog prometa sa SRJ koji su preduzele međunarodne finansijske institucije i razvijene zemlje), spoljnji dug Srbije na kraju 2000. godine iznosio čak 10,83 milijarde dolara, tj. bio je za 20% veći od njenog BDP u toj godini, a čak oko pet puta veći od izvoza robe i usluga u toj godini, pa je Srbija po stepenu zaduženosti bila u grupi deset najzaduženijih zemalja.“ [2, str. 15‐16] U periodu nakon 2000. godine Srbija, je u svom razvoju ostvarila napredak koji se ogledao u visokim stopama privrednog rasta ostvarenim u uslovima rastućih makroekonomskih neravnoteža: dvojnog deficita, rastuće inflacije, rastućeg spoljnog duga... Period »kakvog takvog« razvoja prekinulo je negativno dejstvo svetske ekonomske krize krajem 2008. godine. Svetska ekonomska kriza samo je zaoštrila mnoštvo prisutnih problema u srpskoj privredi i ukazala na oštrinu domaće krize. Inicijalni dobri rezultati nisu bili održivi na duži rok. Malobrojni ekonomisti ozbiljno su upozoravali da primenjeni model privrednog razvoja Srbije nije dobar, tek je svetska ekonomska kriza pokazala da je on praktično neodrživ. „Opšta ocena dosadašnjeg procesa tranzicije sadržana je u činjenici da su se ekonomske reforme dinamičnije odvijale od političkih, pravnih i institucionalnih reformi“ [6, str. 85]. Prošlo je više od jedne decenije od početka sprovođenja tranzicije u Srbiji. „Ostvareni rezultati nisu u skladu sa obećanjima, a što je još važnije daleko su od očekivanja da će krupne promene dovesti do značajnijeg rasta životnog standarda“ [4, str. 187]. Danas su u Srbiji prisutni pad stope rasta BDP, smanjenje zaposlenosti, veoma skroman izvoz i ogroman spoljno‐trgovinski deficit, visok i rastući spoljni dug, visoka javna potrošnju i deficit državnog budžeta, kao i inflacija. Svetska ekonomska kriza uticala je negativno na ključne performanse srpske privrede. Međutim većina navedenih problema bila je veoma izražena i pre njenog početka, osim negativnih stopa rasta BDP. Promene koje su izvršene bile su samo površne i personalne, umesto da se ekonomski i politički sistem radikalno izmeni i postavi na nove temelje. Upravo je to jedan od razloga da se privredni razvoj Srbije u tranziciji može podeliti na dva perioda: period pre i period posle svetske ekonomske krize. Period pre svetske ekonomske krize predstavlja period od 2001. do 2008. godine, koji karakteriše prosečna stopa rasta BDP od oko 5%. Period nakon 2008. godine zaključno sa 2011. godinom karakteriše prosečna stopa rasta BDP od oko 0,4%. Performanse privrede
Investicioni ambijent kao determinanta ekološke efikasnosti stranih direktnih investicija u Srbiji 159 Srbije ilustrovane su podacima u Tabeli 1, koja prikazuje kretanje osnovnih makroekonomskih indikatora u Srbiji u periodu od 2001. do 2011. godine. Tabela 1 Osnovni makroekonomski indikatori u Srbiji, 2001 – 2011. Indikator 2001. 2002. 2003. 2004. 2005. 2006. 2007. 2008. 2009. 2010. 2011. BDP, mil. € 12.821 16.028 17.305 19.026 20.306 23.306 28.468 32.668 28.883 29.023 32.993 BDP per capita, € 1.709 2.137 2.313 2.549 2.729 3.144 3.385 4.445 3.945 3.981 4.543 BDP – stopa rasta 5,3 4,3 2,5 9,3 5,4 3,6 5,4 3,8 ‐ 3,5 1,0 2,0 Inflacija, % 40,7 14,8 7,8 13,7 17,7 6,6 11,0 8,6 6,6 10,3 7,0 Stopa nezapo‐ slenosti, MOR / / / 19,5 21,8 21,6 18,8 14,4 16,9 20,0 24,4 Izvoz robe u mil. € 1.922 2.202 2.441 2.832 3.608 5.102 6.432 7.429 5.961 7.393 8.439 Uvoz robe u mil. € 4.759 5.957 6.586 8.623 8.439 10.643 13.951 16.478 11.505 12.622 14.449 Deficit u mil. € ‐2.837 ‐3.755 ‐4.144 ‐5.792 ‐4.831 ‐5.360 ‐7.519 ‐9.049 ‐5.543 ‐5.228 ‐6.010 Spoljni dug u mil. € * 10.968 9.402 9.678 9.466 12.196 14.182 17.139 21.088 22.487 23.786 24.338 SDI, neto, u mil. € 184 500 1.194 774 1.250 3.323 1.821 1.824 1.373 860 1.514 SDI, u %BDP 1,4 3,0 6,7 3,9 5,9 14,4 5,4 5 4,7 2,9 4,5 Vrednost € u odnosu na din. 59,71 61,52 68,31 78,89 85,50 79,00 79,24 88,60 95,89 105,5 104,6 Izvor ww.mfin.gov.rs/UserFiles/File/tabele/2012%20februar/Tabela%201%20%20Osnovni%20 makroekonomski%20indikatori.pdf, datum pristupa 01.03.2012. godine. * http://www.nbs.rs/internet/cirilica/80/index.html, datum pristupa 01.03.2012. godine. Analizom kretanja osnovnih makroekonomskih indikatora u posmatranom periodu može se dobiti jasnija slika o dostignutom nivou razvijenosti privrede Srbije. Period od 2001. do 2008. godine karakteriše konstantan rast privredne aktivnosti, da bi usled dejstva svetske ekonomske, ali i domaće krize, nakon 2008. godine došlo je do smanjenja privredne aktivnosti. Na Grafiku 1 prikazano je kretanje BDP‐a Srbije u periodu od 2001. do 2011. godine.
Page 1 and 2:
INSTITUCIONALNE PROMENE KAO DETERMI
Page 3 and 4:
SADRŽAJ Predgovor ................
Page 5 and 6:
PREDGOVOR U ovom Zborniku objavljuj
Page 7 and 8:
NEOPHODNOST PRIMJENE INSTITUCIONALN
Page 9 and 10:
Neophodnost primjene institucionaln
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17:
Page 20 and 21:
14 Institucioanlne promene kao dete
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62 and 63:
Page 64 and 65:
Page 67 and 68:
ZNAČAJ EKONOMIJE KONVENCIJA ZA EKO
Page 69 and 70:
Značaj ekonomije konvencija za eko
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
100 Institucioanlne promene kao det
Page 108 and 109:
Page 111 and 112:
INDUSTRIJA SRBIJE - DRUGI TALAS GLO
Page 113 and 114: Industrija Srbije - drugi talas glo
Page 139: Industrija Srbije - drugi talas glo
Page 142 and 143: 136 Institucioanlne promene kao det
Page 161 and 162: INVESTICIONI AMBIJENT KAO DETERMINA
Page 163: Investicioni ambijent kao determina
Page 167 and 168: Investicioni ambijent kao determina
Page 181: Investicioni ambijent kao determina
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 219 and 220:
VELIČINA I OTVORENOST PRIVREDE KAO
Page 221 and 222:
Veličina i otvorenost privrede kao
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
INSTITUCIJE FINANSIRANJA IZVOZNIH P
Page 237 and 238:
Institucije finansiranja izvoznih p
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272 and 273:
Page 274 and 275:
Page 276 and 277:
Page 278 and 279:
Page 280 and 281:
Page 282 and 283:
Page 284 and 285:
Page 286 and 287:
Page 288 and 289:
Page 290 and 291:
Page 292 and 293:
Page 294 and 295:
Page 296 and 297:
Page 298 and 299:
Page 300 and 301:
Page 302 and 303:
Page 304 and 305:
Page 306 and 307:
Page 308 and 309:
Page 310 and 311:
Page 312 and 313:
Page 314 and 315:
Page 316 and 317:
Page 318 and 319:
Page 320 and 321:
Page 322 and 323:
Page 324 and 325:
Page 326 and 327:
Page 328 and 329:
Page 330 and 331:
Page 333 and 334:
ULOGA JAVNE REVIZIJE U PREVAZILAŽE
Page 335 and 336:
Uloga javne revizije u prevazilaže
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343:
Page 347 and 348:
Institucioanlne promene kao determi
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353 and 354:
show all

institucionalne promene kao determinanta privrednog razvoja srbije

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?