plik PDF - Najwyższa Izba Kontroli

Deficyt budżetu państwa
Rozchody budżetu państwa zostały w ustawie budżetowej zaplanowane na kwotę 211.909,2 mln zł,
z czego poza omówionym już finansowaniem deficytu przeznaczono na potrzeby na rynku krajowym kwotę
134.525,5 mln zł, na potrzeby zagraniczne 43.805,7 mln zł, na pozycje finansowane z przychodów z prywatyzacji
19.083,9 mln zł (w tym na reformę systemu ubezpieczeń 17.994,9 mln zł) oraz na prefinansowania zadań
realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej 14.494,0 mln zł.
Wykonanie w powyższych pozycjach wyniosło łącznie 151.459,2 mln zł, tj. mniej o 60.450,0 mln zł.
Rozchody krajowe wyniosły 101.151,6 mln zł i były niższe od planowanych o 33.373,9 mln zł.
Było to efektem niepełnego wykorzystania środków w wysokości 50.000 mln zł, ujętych w załączniku
nr 3 do ustawy budżetowej w pozycji „Pozostałe przychody i rozchody”, służących finansowaniu operacji
o charakterze fakultatywnym.
Rozchody zagraniczne wyniosły 20.879,9 mln zł i były niższe od planowanych o 22.925,8 mln zł.
Niższe wykonanie było skutkiem korzystnych zmian kursu złotego w stosunku do walut, szczególnie
w I połowie 2008 r., a w pozycjach dotyczących lokat i przedterminowej spłaty zadłużenia także nieprzeprowadzenia
części tych operacji o charakterze fakultatywnym. Ich przeprowadzenie było uzależnione
od możliwości i opłacalności transakcji, a brak nie powodował negatywnych skutków dla
budżetu państwa. Na rozchody zagraniczne złożyły się przede wszystkim przepływy na rachunku
walutowym Ministerstwa Finansów zrealizowane w wysokości 11.289,0 mln zł (o 13.711,0 mln zł
niższe od planu); terminowe spłaty zaciągniętych kredytów zrealizowane w kwocie 7.226,6 mln zł
(o 763,7 mln zł mniej niż planowano), przedterminowe spłaty zadłużenia zagranicznego w kwocie
1.635,7 mln zł (o 5.108,0 mln zł poniżej kwoty planowanej).
Realizacja rozchodów z tytułu prywatyzacji oraz prefinansowania zadań ze środków Unii Europejskiej
zostały omówione w odrębnych podrozdziałach niniejszego rozdziału.
Pomimo, iż łączny limit rozchodów, określony w art. 2 ustawy budżetowej na poziomie
211.909,2 mln zł, nie został przekroczony, wyższe niż zaplanowano rozchody zostały zrealizowane
w niektórych pozycjach wymienionych w załączniku nr 3 do tej ustawy. Dotyczyło to w szczególności
rozchodów z tytułu:
− wykupu skarbowych papierów wartościowych wyższego od planu o 15,4 mld zł,
− finansowania reformy ubezpieczeń społecznych – wyższych o 1,9 mld zł ,
− pożyczek udzielonych wyższych o 1,5 mld zł.
Zgodnie z art. 34 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych rozchody ujęte w ustawie budżetowej
stanowią nieprzekraczalny limit.
W ubiegłorocznej kontroli wykonania budżetu państwa Najwyższa Izba Kontroli zwróciła uwagę,
że przepisy ustawy o finansach publicznych ani ustawy budżetowej nie dają Ministrowi Finansów prawa
do zwiększenia poszczególnych pozycji rozchodów powyżej limitu określonego w załączniku nr 3 do ustawy
budżetowej. NIK, nie negując potrzeby elastycznego zarządzania długiem publicznym i płynnością budżetu
państwa w celu minimalizacji kosztów jego obsługi, poddała wówczas pod rozwagę określenie niezbędnego
zakresu tej elastyczności oraz zawarcie odpowiedniego upoważnienia do tego w przepisach prawa.
W rządowym projekcie ustawy o finansach publicznych, skierowanym do prac sejmowych 129 , zaproponowane
zostało jednoznaczne określenie, że nieprzekraczalnym limitem jest ogólny limit rozchodów.
129
Druk sejmowy nr 1811.
111